Η Φλάνδρα, η ολλανδόφωνη βόρεια περιφέρεια του Βελγίου, κατέχει πλέον τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη όσον αφορά το ποσοστό μετακινήσεων που γίνονται με ποδήλατο, ξεπερνώντας τη Δανία και μένοντας πίσω μόνο από την Ολλανδία.
Περίπου το 20% όλων των διαδρομών στη Φλάνδρα –από τη δουλειά και το σχολείο, έως τις αγορές και την αναψυχή– πραγματοποιούνται πλέον με ποδήλατο.
Η σημασία των υποδομών
Οι αρχές αποδίδουν την επιτυχία αυτή στην εντυπωσιακή ανάπτυξη ποδηλατικών υποδομών: γέφυρες, ποδηλατόδρομοι, αλλά και «ποδηλατικές υπεραστικές οδούς» (fiets-o-strade), όπως ο άξονας που συνδέει την Αμβέρσα με τη Μέχελεν πάνω σε παλιά σιδηροδρομική γραμμή.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στην ασφάλεια στις διασταυρώσεις, με τον υπεύθυνο κινητικότητας της Φλάνδρας, Patrick D’Haese, να σημειώνει ότι η λογική ήταν «χτίσε τις υποδομές και οι πολίτες θα έρθουν».
Η εικόνα σε όλο το Βέλγιο
Σε εθνικό επίπεδο, περισσότεροι από το 41% των εργαζομένων χρησιμοποιούν το ποδήλατο σε όλη ή μέρος της καθημερινής τους μετακίνησης, αύξηση 35% μέσα σε πέντε χρόνια. Το 15% των Βέλγων πηγαίνει στη δουλειά αποκλειστικά με ποδήλατο – ποσοστό που στη Φλάνδρα φτάνει το 17,3%, αλλά στη Βαλλονία περιορίζεται μόλις στο 2,2%, λόγω του ορεινού και δασώδους τοπίου.
Στις πόλεις όπως η Αμβέρσα, η Μπριζ και η Γάνδη, όπου η κίνηση των αυτοκινήτων είναι έντονη, το ποδήλατο καλύπτει πάνω από το 20% των μετακινήσεων.
Προκλήσεις σε άλλες περιοχές
Στις Βρυξέλλες και στo Λιμβούργο, η ποδηλατική χρήση φτάνει μόλις το 10%. Έρευνες συνδέουν τη χαμηλή αποδοχή με την πιο αραιή δόμηση, ιστορική εξάρτηση από το αυτοκίνητο και πολιτισμικούς φραγμούς. Οι αρχές επιχειρούν να το αντιστρέψουν με μαθήματα ποδηλάτου και καμπάνιες ενημέρωσης.
Η δυναμική των e-bike και του bike-sharing
Η διάδοση των ηλεκτρικών ποδηλάτων (e-bike) αποτελεί σημαντικό καταλύτη: με μεγαλύτερη ταχύτητα και ευκολία στη χρήση, καθιστούν την καθημερινή μετακίνηση πιο ρεαλιστική επιλογή για περισσότερους.
Επιπλέον, τα συστήματα κοινόχρηστων ποδηλάτων –όπως τα κόκκινα Velo στην Αμβέρσα, με περισσότερους από 300 σταθμούς που λειτουργούν 24/7– ενισχύουν τη μικτή κινητικότητα, συνδέοντας το ποδήλατο με τρένα, τραμ και λεωφορεία.
Προς μια κουλτούρα ποδηλάτου
Η Φλάνδρα δείχνει πώς η επένδυση στις υποδομές, η προώθηση της ασφάλειας και οι καινοτόμες λύσεις μετακίνησης μπορούν να μεταμορφώσουν τις καθημερινές συνήθειες. Η πορεία της την καθιστά πλέον ισότιμο συνομιλητή της Ολλανδίας, θέτοντας το Βέλγιο στην καρδιά της ευρωπαϊκής κουλτούρας ποδηλάτου.