Πριν από λίγους μήνες η βελγική μπίρα κατέκτησε μία θέση στη λίστα άυλης κληρονομιάς της Unesco. Κάτι που δεν έχει καταφέρει η γερμανική μπίρα μέχρι τώρα, όπως θα περίμενε κανείς. Πού άραγε οφείλεται αυτό;
Η παράδοση της μπίρας έχει στις Βρυξέλλες μία ξεχωριστή θέση. Στη Μεγάλη Πλατεία των Βρυξελλών, στη γνωστή Γκραν Πλας, βρίσκεται το δημαρχείο με τον ψηλό πύργο και τα κτίρια των παλαιών συντεχνιών με τις μπαρόκ προσόψεις τους. Στη μια πλευρά της πλατείας βρίσκεται και το κτίριο της παλαιάς συντεχνίας των ζυθοποιών. Στο ίδιο κτίριο βρίσκεται σήμερα η έδρα της μεγαλύτερης ένωσης ζυθοποιίας του Βελγίου. Σύμφωνα με την Unesco στο Βέλγιο παράγονται σχεδόν 1.500 ποικιλίες μπίρας. Πριν από λίγους μήνες η βελγική μπίρα κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση στη λίστα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco. Μια τιμή που η γερμανική μπίρα μέχρι τώρα δεν έχει λάβει.
Παραγωγή και κατανάλωση στο Βέλγιο
Όπως εξηγεί ο Ζαν Λουί βαν ντε Περ, ο διευθυντής της ένωσης ζυθοποιίας του Βελγίου, «η βράβευση δεν αφορά το προϊόν αλλά την παράδοση, δηλαδή τον τρόπο παραγωγής, σερβιρίσματος και κατανάλωσης της μπίρας». «Για κάθε μάρκα μπίρας υπάρχει και ένα συγκεκριμένο ποτήρι, επίσης υπάρχουν άπειροι τρόποι ζύμωσης», αναφέρει ο ίδιος. Όπως στη Γερμανία, έτσι και σε άλλες χώρες παλαιότερα οι μοναχοί ασχολούνταν με τη ζυθοποιία. Στο Βέλγιο υπάρχουν σήμερα έξι μοναστήρια στα οποία οι μοναχοί παράγουν, σύμφωνα με τις παλιές συνήθειες, τη μοναστηριακή μπίρα ή αλλιώς «trappist» για να καλύψουν τις οικονομικές τους ανάγκες. Για τους τουρίστες που είναι λάτρεις της μπίρας τα μοναστήρια αυτά αποτελούν αγαπημένους ταξιδιωτικούς προορισμούς.
Η υπερηφάνεια των Βέλγων για την δικιά τους παράδοση στη μπίρα δεν αντικατοπτρίζεται όμως τόσο στην καταναλωτική συμπεριφορά τους. Σύμφωνα με στοιχεία της ένωσης το 2015 η κατά κεφαλήν κατανάλωση μπίρας ανήλθε κατά μέσον όρο σε 71 λίτρα ανά κάτοικο. Το 2010 ήταν επτά λίτρα παραπάνω. Επίσης, σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, το 65% της βελγικής παραγωγής καταλήγει στο εξωτερικό. «Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη ζήτηση στα τοπικά ζυθοποιεία γιατί τα προϊόντα τους έχουν μεγάλη απήχηση στο νεανικό καταναλωτικό κοινό», αναφέρει ο Βαν ντε Περ. Συνεχίζει λέγοντας ότι «αυτό ήταν ένα αναγκαίο μήνυμα αφύπνισης για τις μεγάλες επιχειρήσεις ζυθοποιίας. Αυτές μόνο φέρνουν στην αγορά σε μεγάλες ποσότητες ανάμεικτες μπίρες ή μπύρες χωρίς αλκοόλ, για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των καταναλωτών που προσέχουν τη διατροφή τους. Οι ανάμεικτες μπίρες ωστόσο δεν έχουν λάβει μέχρι τώρα και τόσο μεγάλο μερίδιο συμμετοχής σε μεγάλη αγορά, όπως αυτή της Γερμανίας».
Η γερμανική μπύρα
Σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής ένωσης ζυθοποιών περίπου 1.400 ζυθοποιεία στη Γερμανία παράγουν περίπου 6.000 διαφορετικές μάρκες μπίρας. Ωστόσο η ζυθοποιία δεν κατάφερε να κερδίσει μία θέση στο γερμανικό κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Η συμμετοχή και ένταξη στον εθνικό κατάλογο αποτελεί την προϋπόθεση για την υποψηφιότητα στην επίσημη λίστα της Unesco. Επιπλέον πρέπει να διευκρινιστεί ότι μόλις το 2013 η Γερμανία προσχώρησε σε σύμβαση με την Unesco ενώ το Βέλγιο συμμετέχει από παλαιότερα.
«Το 2014 υπήρξε μία αίτηση συμμετοχής της Βαυαρίας στον ομοσπονδιακό κατάλογο», αναφέρει η ομιλήτρια της γερμανικής επιτροπής της Unesco Κάτια Ρόμερ. Όμως απορρίφθηκε γιατί «δόθηκε έμφαση στο νόμο περί καθαρότητας του ζύθου», όπως αναφέρει η Ρόμερ. Από τη σκοπιά της επιτροπής, η αίτηση θα έπρεπε να είχε επικεντρωθεί περισσότερο στη διαδικασία παραγωγής του ζύθου αλλά και σε όλες τις ποικιλίες. Μέχρι τον Οκτώβριο οι Γερμανοί ζυθοποιοί έχουν την ευκαιρία να κάνουν αίτηση για την εγγραφή τους στο γερμανικό κατάλογο.
Ματίας Άρνολντ / Νατάσα Κουκουγιάννη
Πηγή: dw.com