Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας Statbel, σχεδόν ένας στους πέντε Βέλγους βρίσκεται «σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού». Ωστόσο, η εικόνα αυτή διαφοροποιείται έντονα από περιοχή σε περιοχή. Σε εθνικό επίπεδο, το 18,3% του πληθυσμού θεωρείται ότι αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας ή αποκλεισμού, όμως το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται σχεδόν στο 40% στις Βρυξέλλες, ενώ στις φλαμανδικές επαρχίες είναι σημαντικά χαμηλότερο.
Η Statbel βασίζεται στα ίδια τρία κριτήρια που χρησιμοποιεί και η Eurostat για τη μέτρηση του κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού: χρηματική φτώχεια, χαμηλή ένταση εργασίας και σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση. Κάθε Βέλγος που πληροί τουλάχιστον ένα από αυτά τα κριτήρια θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο.
Για τη χρηματική φτώχεια, λαμβάνεται υπόψη το μηνιαίο εισόδημα: το όριο έχει καθοριστεί στα 1.522 ευρώ για ένα άτομο και στα 3.197 ευρώ για δύο ενήλικες με δύο παιδιά. Περίπου το 11,4% των Βέλγων δεν ξεπερνά αυτό το όριο, ενώ στις Βρυξέλλες το ποσοστό φτάνει το 26,3%. Αντίθετα, στη Δυτική Φλάνδρα εντοπίζεται το χαμηλότερο ποσοστό, με μόλις 5,7% να ζουν κάτω από το όριο.
Ένα νοικοκυριό θεωρείται ότι έχει χαμηλή ένταση εργασίας όταν οι ενήλικες σε ηλικία εργασίας έχουν εργαστεί λιγότερο από το 20% του δυναμικού χρόνου εργασίας τους τον τελευταίο χρόνο. Σε εθνικό επίπεδο, 11,4% των νοικοκυριών εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, με τις Βρυξέλλες να καταγράφουν το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό (20,2%), μετά την επαρχία Hainaut στη Βαλλονία (20,6%).
Το τρίτο κριτήριο αφορά τη σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, που βασίζεται σε 13 δείκτες όπως η δυνατότητα πληρωμής λογαριασμών, η πρόσβαση σε επαρκή θέρμανση, η δυνατότητα για διακοπές, για ένα γεύμα με κρέας ή ισοδύναμο κάθε δύο μέρες, για ανανέωση ρούχων ή επίπλων, ή ακόμη και για μικρές εβδομαδιαίες προσωπικές δαπάνες. Όσοι δεν μπορούν να καλύψουν τουλάχιστον επτά από αυτά τα σημεία, θεωρούνται σε κίνδυνο φτώχειας. Συνολικά, 6,2% των Βέλγων εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, ποσοστό που φτάνει το 13,9% στην πρωτεύουσα.
Συνολικά, περίπου 2,1 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή ένας στους πέντε πολίτες, ζουν κάτω από το όριο φτώχειας σύμφωνα με τουλάχιστον έναν από τους δείκτες. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία δείχνουν βελτίωση σε σχέση με το 2019: το συνολικό ποσοστό κινδύνου φτώχειας και αποκλεισμού μειώθηκε από 20% το 2019 σε 18,2% το 2025, ενώ η χρηματική φτώχεια έπεσε από 14,8% σε 11,8%, η σοβαρή στέρηση από 6,3% σε 6,2%, και η χαμηλή ένταση εργασίας από 12,8% σε 11,4%.
Οι περιφερειακές ανισότητες όμως παραμένουν έντονες. Στις Βρυξέλλες, 37,3% του πληθυσμού θεωρείται ευάλωτο στη φτώχεια ή τον αποκλεισμό· στη Φλάνδρα το ποσοστό μειώνεται στο 12,9%, ενώ στη Βαλλονία διαμορφώνεται στο 21,8%.
Πέρα από τις γεωγραφικές διαφορές, υπάρχουν και ισχυρές κοινωνικοοικονομικές αντιθέσεις. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο, με 38,3% να ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή αποκλεισμού, ενώ τα ζευγάρια χωρίς παιδιά κάτω των 65 ετών έχουν το χαμηλότερο ποσοστό, μόλις 12%. Η εργασία παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο: 68,5% των ανέργων κινδυνεύουν από φτώχεια, έναντι 6,4% των εργαζόμενων.
Παρά τις θετικές τάσεις, το Βέλγιο εξακολουθεί να παρουσιάζει έντονες κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες, που αποτυπώνονται τόσο στα εισοδήματα όσο και στις ευκαιρίες συμμετοχής στην κοινωνική ζωή.
Pauvreté en Belgique : les disparités derrière les chiffres
De fortes différences régionales et sociales malgré une légère amélioration globale
Selon les dernières données publiées par l’office national des statistiques Statbel, près d’un Belge sur cinq est « exposé au risque de pauvreté ou d’exclusion sociale ». Ce taux, établi à 18,3% au niveau national, cache d’importants écarts entre les régions : à Bruxelles, il atteint près de 40%, tandis qu’il reste bien plus faible en Flandre.
La Statbel s’appuie sur trois indicateurs, identiques à ceux d’Eurostat, pour mesurer ce risque : la pauvreté monétaire, la faible intensité de travail et la privation matérielle et sociale sévère. Toute personne répondant à au moins un de ces critères est considérée à risque.
Pour la pauvreté monétaire, l’analyse repose sur le revenu mensuel. Le seuil de pauvreté est fixé à 1.522 euros pour une personne seule et à 3.197 euros pour un couple avec deux enfants. En moyenne, 11,4% des Belges n’atteignent pas ce seuil, un chiffre qui grimpe à 26,3% à Bruxelles. La Flandre-Occidentale affiche, quant à elle, le taux le plus bas, avec 5,7% de sa population sous le seuil.
Un ménage est considéré comme ayant une faible intensité de travail lorsque les adultes en âge de travailler ont exercé une activité professionnelle pendant moins de 20% de leur potentiel de travail au cours des douze derniers mois. À l’échelle nationale, 11,4% des ménages entrent dans cette catégorie, avec Bruxelles en deuxième position (20,2%) juste derrière la province wallonne du Hainaut (20,6%).
Le troisième indicateur concerne la privation matérielle et sociale sévère, mesurée à travers 13 critères tels que la capacité à payer ses factures, chauffer correctement son logement, partir en vacances une fois par an, manger un repas avec viande, poisson ou équivalent végétarien tous les deux jours, remplacer des meubles ou vêtements usés, disposer d’une connexion internet ou pratiquer des activités de loisirs. Les personnes incapables de satisfaire au moins sept de ces critères sont considérées en situation de pauvreté. Au total, 6,2% des Belges se trouvent dans ce cas, et 13,9% à Bruxelles.
Environ 2,1 millions de personnes, soit un Belge sur cinq, vivent sous le seuil de pauvreté selon au moins un des trois indicateurs. Néanmoins, les chiffres montrent une amélioration notable depuis 2019 : le taux global de risque de pauvreté et d’exclusion sociale est passé de 20% en 2019 à 18,2% en 2025 ; la pauvreté monétaire de 14,8% à 11,8% ; la privation sévère de 6,3% à 6,2% ; et la faible intensité de travail de 12,8% à 11,4%.
Les écarts régionaux demeurent toutefois marqués. À Bruxelles, 37,3% des habitants sont vulnérables à la pauvreté ou à l’exclusion sociale, contre 12,9% en Flandre et 21,8% en Wallonie.
Au-delà des différences géographiques, les fractures sociales sont également notables : les familles monoparentales présentent le risque le plus élevé (38,3%), tandis que les couples sans enfants de moins de 65 ans affichent le plus faible (12%). Le statut professionnel joue un rôle déterminant : 68,5% des chômeurs sont menacés de pauvreté ou d’exclusion, contre seulement 6,4% des personnes actives.
Si la tendance générale reste légèrement positive, la Belgique continue de faire face à des inégalités structurelles profondes, qui soulignent les contrastes entre ses régions et les défis sociaux qui persistent.