Η αντιμετώπιση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στην τρομοκρατία εμπίπτει κατά κύριο λόγο στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και των φορέων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, η ριζοσπαστικοποίηση, όπως και η τρομοκρατία, δεν γνωρίζει σύνορα. Αυτό απέδειξαν τα γεγονότα που οδήγησαν στις επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή αναλαμβάνει σήμερα σειρά πρωτοβουλιών για να στηρίξει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους σε διάφορους τομείς πολιτικής, από την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και των κοινών αξιών έως την αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής προπαγάνδας στο διαδίκτυο και στις φυλακές.
Ο κ. Φραν Τίμερμανς, πρώτος Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, δήλωσε: «Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις απέδειξαν πώς νέοι Ευρωπαίοι έπεσαν θύματα μιας ιδεολογίας θανάτου και καταστροφής, ήρθαν σε ρήξη με τις ίδιες τους τις οικογένειες και τους φίλους τους και στράφηκαν ενάντια στις κοινωνίες τους. Η κατάσταση αυτή απαιτεί αποφασιστική απάντηση από το σύνολο της κοινωνίας για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και την ενίσχυση όσων μας συνδέουν. Η ΕΕ θα πρέπει να συνδράμει όπου μπορεί».
Ο κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, Επίτροπος αρμόδιος για θέματα μετανάστευσης, εσωτερικών υποθέσεων και ιθαγένειας, δήλωσε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει εργαλεία για να υποστηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να ανταποκριθούν σθεναρά στη ριζοσπαστικοποίηση. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η προσέγγισή μας για την ασφάλεια να βασίζεται στην ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών. Επίσης, στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών μας είναι το φόρουμ της ΕΕ για το διαδίκτυο που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση του περιεχομένου με επίκεντρο την τρομοκρατία στον παγκόσμιο ιστό και το δίκτυο ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση που λειτουργεί με ειδικούς σε τοπικό επίπεδο. Μόνο εάν συνεργαστούν οι διάφοροι φορείς, μεταξύ των οποίων οι ειδικοί, οι αρχές επιβολής του νόμου, η κοινωνία των πολιτών και ο ιδιωτικός τομέας, θα μπορέσουμε να κάνουμε την Ένωσή μας ασφαλέστερη».
Ο κ. Τίμπορ Νάβραστιτς, Επίτροπος αρμόδιος για θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, νεολαίας και αθλητισμού, δήλωσε: «Η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση είναι σύνθετο φαινόμενο. Και γι’ αυτό ακριβώς αναπτύσσουμε μια πολύπλευρη απάντηση. Η μετάδοση των κοινών μας αξιών για δημοκρατία, ελευθερία, ανθρώπινη αξιοπρέπεια και σεβασμό πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο οποιασδήποτε ενέργειάς μας. Οι αξίες αυτές, σε συνδυασμό με το κριτικό πνεύμα, θα βοηθήσουν τους νέους να βρουν τη θέση τους στην κοινωνία».
Σήμερα, η Επιτροπή προσδιορίζει επτά συγκεκριμένους τομείς στους οποίους η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να αποφέρει προστιθέμενη αξία:
- Καταπολέμηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας και της παράνομης ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο: συνεργασία με τον κλάδο ΤΠ για να σταματήσει η διάδοση παράνομου περιεχομένου που υποκινεί τη βία, υποστήριξη της ανάπτυξης θετικών αντεπιχειρημάτων από την κοινωνία των πολιτών και ανάπτυξη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας ώστε οι νέοι να μπορούν να αξιολογούν τις πληροφορίες με κριτικό πνεύμα.
- Αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές: ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με μηχανισμούς και προγράμματα που θα συμβάλλουν στην πρόληψη και στην καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές, καθώς και σχετικά με προγράμματα για την αποκατάσταση και την επανένταξη.
- Προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και των κοινών αξιών της ΕΕ: χρησιμοποίηση κονδυλίων από το πρόγραμμα Erasmus+ για την υποστήριξη έργων με στόχο την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, των κοινών μας αξιών και της διαπολιτισμικής κατανόησης.
- Προώθηση ανθεκτικών, ανοιχτών και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνιών και προσέγγιση των νέων: Για παράδειγμα, η Επιτροπή θα αναπτύξει ένα σύνολο εργαλείων που θα βοηθήσουν όσους εργάζονται στενά με τους νέους να αντιλαμβάνονται και να αντιμετωπίζουν τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση.
- Ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας: Η ΕΕ θα συνδράμει τρίτες χώρες που αντιμετωπίζουν ανάλογες προκλήσεις στην προσπάθειά τους για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης με μέτρα που συνάδουν με την επιβολή του νόμου και τα ανθρώπινα δικαιώματα
- Στήριξη της έρευνας, συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων, παρακολούθηση και δίκτυα: παραγωγή συγκεκριμένων εργαλείων και αναλύσεων πολιτικής για την καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας της ριζοσπαστικοποίησης, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από τους ειδικούς στον τομέα της ασφάλειας και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στα κράτη μέλη, αξιοποιώντας επίσης το πλαίσιο του κέντρου αριστείας του δικτύου ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση (RAN).
- Επικέντρωση στη διάσταση της ασφάλειας: η πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης απαιτεί ακόμη μια βασική προσέγγιση ασφάλειας με μέτρα για την αντιμετώπιση των άμεσων και μακροπρόθεσμων απειλών, όπως είναι οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και η ποινικοποίηση των ταξιδιών σε τρίτες χώρες με σκοπό την τρομοκρατία, όπως έχει ήδη προτείνει η Επιτροπή. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν την ανταλλαγή πληροφοριών, να αξιοποιήσουν πλήρως τα πλαίσια συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και τα εργαλεία πληροφόρησης, καθώς και να ενισχύσουν τη διασύνδεση των συστημάτων πληροφοριών.
Ιστορικό
Μέχρι σήμερα, υπολογίζεται ότι 4.000 περίπου υπήκοοι κρατών μελών της ΕΕ έχουν γίνει μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων σε χώρες στις οποίες υπάρχουν συγκρούσεις, όπως η Συρία και το Ιράκ. Οι περισσότεροι ύποπτοι που εμπλέκονται στις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην ΕΕ ήταν ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στις κοινωνίες μας. Η ΕΕ ενισχύει την προσέγγισή της σχετικά με την ασφάλεια για το πρόβλημα αυτό, βελτιώνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών στις βάσεις δεδομένων για την ασφάλεια, τα σύνορα και τη μετανάστευση και ενισχύοντας την Ευρωπόλ και το Ευρωπαϊκό Αντιτρομοκρατικό Κέντρο που λειτουργεί στο πλαίσιό της.
Η ΕΕ υποστηρίζει το έργο των κρατών μελών στον τομέα της καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης πάνω από μια δεκαετία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να δώσουν μια ηχηρή απάντηση στον βίαιο εξτρεμισμό, ενισχύοντας τη συνεργασία σε τομείς όπως η παιδεία και η διαμόρφωση της ανθεκτικότητάς των κοινωνιών μας. Από το 2005 οι προσπάθειες κατά της ριζοσπαστικοποίησης καθοδηγούνται από τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης. Το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, το οποίο εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 28 Απριλίου 2015, καθόρισε τις κύριες δράσεις για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής απάντησης της ΕΕ στην τρομοκρατία και στις απειλές για την ασφάλεια στην ΕΕ κατά την περίοδο 2015-2020. Επίσης, η Επιτροπή αξιοποίησε το δίκτυο ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση της ΕΕ (RAN) ξεκινώντας την 1η Οκτωβρίου 2015 το κέντρο αριστείας του δικτύου ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση. Η Επιτροπή διοργάνωσε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου στην οποία συμμετείχαν και οι υπουργοί Δικαιοσύνης, τον Οκτώβριο του 2015, με θέμα την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης από την ποινική δικαιοσύνη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τα συμπεράσματα του Συμβουλίου στα οποία ζητείται η ανταλλαγή ορθών πρακτικών για την αποριζοσπαστικοποίηση στις φυλακές και προγράμματα για την αποκατάσταση, την κατάρτιση και τη χρηματοδότηση. Στις 17 Μαρτίου 2015, έπειτα από τις επιθέσεις στο Παρίσι και την Κοπεγχάγη, η Επιτροπή και οι υπουργοί Παιδείας υπέγραψαν τη «Δήλωση του Παρισιού» για την προαγωγή της ιδιότητας του πολίτη και των κοινών αξιών.
Πηγή: europa.eu