Τα Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου (MRBAB) καλωσόρισαν έναν νέο πίνακα στη συλλογή τους, όπως ανακοίνωσαν σε δελτίο τύπου την Πέμπτη. Πρόκειται για ένα αριστούργημα του Jacques Jordaens με τίτλο, La Sainte Famille (Η Αγία Οικογένεια).
Ο πίνακας βρισκόταν στο γραφείο του Δημάρχου της Πολεοδομίας του Saint-Gilles για σχεδόν 60 χρόνια, διότι εθεωρείτο ως απλό αντίγραφο, και δεν μπορούσε να πιστοποιηθεί ως αυθεντικό. Αυτή η εκδοχή, άνω των 400 ετών, είναι η παλαιότερη γνωστή σύνθεση από την Αγία Οικογένεια που ο Jordaens χρησιμοποίησε ως μοτίβο σε τρεις ακόμα πίνακές του. Εκτιμάται ότι ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα, το 1617 ή το 1618, όταν ο Jordaens (1593-1678) ήταν μόλις 25 ετών, σύμφωνα με την ανάλυση.
Exposé pendant des années dans un bureau de l’hôtel de ville de Saint-Gilles, La Sainte-famille, ce Jordaens restauré par l’Irpa grâce à l’intervention de la Région vient d’être accroché au Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique. Fier de montrer à tous nos chef-d’œuvres. pic.twitter.com/HMTCofgjEI
— Pascal Smet (@SmetPascal) December 22, 2022
Η αυθεντικότητά του, με αφορμή μια απογραφή των πολιτιστικών αγαθών του δήμου Saint-Gilles των Βρυξελλών, κατέστη δυνατή κυρίως από την δενδροχρονολογική έρευνα, χρονολογόντας δηλαδή το κομμάτι ξύλου που χρησιμοποίησε ο ζωγράφος. Το ίδιο είδος ξύλου χρησιμοποίησε κι ο Van Dyck, ένας ακόμα μαθητής του Rubens, με τον οποίο ο Jordaens «πολύ πιθανότατα δούλευε» στο στούντιο του δασκάλου της Αμβέρσας την ίδια περίοδο, εξήγησε ο ιστορικός τέχνης, Constantin Pion.
Σε αυτόν τον πίνακα σε τόνους του κόκκινου, του μπλε και της ώχρας, εμφανίζεται ο Ιησούς ως παιδί, τον οποίο περιβάλλουν ο Ιωσήφ, η Μαρία και η μητέρα της, η Αγία Άννα. Μια σύνθεση που ο Jordaens θα επαναχρησιμοποιήσει, με παραλλαγές, σε τρεις άλλους πίνακες που φυλάσσονται αυτή τη στιγμή στο Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης, στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης και στο Alte Pinakothek στο Μόναχο.
Μια επιστημονική συνεργασία μεταξύ του Βασιλικού Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Κληρονομιάς (Irpa), των μουσείων Καλών Τεχνών και των διεθνών ειδικών του Jordaens Van Dyck Panel Paintings Project έδωσε σε αυτό το έργο μια δεύτερη ευκαιρία. Έφτασε στο Irpa σε κακή κατάσταση μετά από πολλές πρόχειρες αποκαταστάσεις, και υποβλήθηκε σε μια νέα επιχείρηση αποκατάστασης που χρηματοδοτήθηκε από το urban.brussels, ως μέρος των νέων δεξιοτήτων του για την κινητή κληρονομιά.
Το έργο του δήμου Saint-Gilles είναι πλέον προσβάσιμο στο κοινό του Μουσείου Καλών Τεχνών, σε καλές συνθήκες διατήρησης. «Η υποδοχή της Αγίας Οικογένειας του Jordaens στο RMFAB θα εξασφαλίσει επαρκείς συνθήκες διατήρησης για αυτό το νέο αριστούργημα, ενώ θα το εκθέσει μαζί με μια από τις πλουσιότερες συλλογές ζωγραφικής του φλαμανδού δασκάλου», λέει περιχαρής η Lara De Merode, επιμελήτρια του μουσείου.