Η Έλενα Κουντουρά, εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Έκθεση «Αντίκτυπος της Ενδοσυντροφικής Βίας και των Δικαιωμάτων Επιμέλειας στις Γυναίκες και τα Παιδιά» κάλεσε τους Ευρωβουλευτές όλων των πολιτικών ομάδων να υπερψηφίσουν την Έκθεση, η οποία τίθεται σε ψηφοφορία σήμερα, Τρίτη, στην Ολομέλεια στο Στρασβούργο.
Η Έκθεση που κατάρτισε η Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είχε ήδη υπερψηφιστεί τον Ιούλιο με συντριπτική πλειοψηφία από τις δύο αρμόδιες Επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ισότητας των Φύλων και Δικαιωμάτων των Γυναικών FEMM και Νομικών Θεμάτων JURI.
Στην ομιλία της στην Ολομέλεια, η Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τόνισε τη σημασία της έκθεσης αυτής που κατάρτισε στο πλαίσιο πολύμηνων διαπραγματεύσεων, διότι για πρώτη φορά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βάζει στο επίκεντρο των προτάσεών του τον αντίκτυπο που έχει η βία όχι μόνο στις κακοποιημένες γυναίκες αλλά και στα παιδιά. Ζητά συγκεκριμένα να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στην ΕΕ για την αποτελεσματική προστασία των γυναικών και των παιδιών από την ενδοσυντροφική βία και για την επίλυση των ζητημάτων γονικής επιμέλειας με πρωταρχικό μέλημα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Έλενα Κουντουρά:
«Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου μέσα από αυτήν την Έκθεση. Η έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία σε βάρος των γυναικών αποτελεί μάστιγα της κοινωνίας και για να αναχαιτιστεί σε όλες της τις εκφάνσεις πρέπει να την κάνουμε υπόθεση όλων μας! Πρέπει ως ύψιστη πολιτική και κοινωνική προτεραιότητα να τη χτυπήσουμε στη ρίζα της και να βάλουμε τέλος σε κάθε τι που την συντηρεί και την αναπαράγει».
Αναφερόμενη στην αναγκαιότητα της έκθεσης αυτής, η Έλενα Κουντουρά εξήγησε ότι ο αντίκτυπος της ενδοσυντροφικής βίας στις γυναίκες και τα παιδιά υποτιμάται σε αρκετά κράτη-μέλη, όταν πρόκειται για τη λήψη αποφάσεων για την επιμέλεια. Ενώ και η παιδική κακοποίηση, παρότι αποτελεί σαφές κριτήριο για τον καθορισμό της επιμέλειας, πολλές φορές αγνοείται στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας του ενός γονέα εναντίον του άλλου.
Με την έκθεση αυτή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι:
- Η αποτυχία της αναγνώρισης και αντιμετώπισης των περιστατικών ενδοσυντροφικής βίας κατά τον καθορισμό της επιμέλειας των παιδιών και των δικαιωμάτων επίσκεψης συνιστά παραβίαση του δικαιώματος των γυναικών και των παιδιών στη ζωή και σε μια ζωή χωρίς βία, ενώ είναι ασυμβίβαστη με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
- Σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, η συνεπιμέλεια, είναι ασυμβίβαστη με τα δικαιώματα και την ασφάλεια των θυμάτων, λόγω των σοβαρών επιπτώσεων που επιφέρει στις γυναίκες και τα παιδιά, και του κινδύνου συνέχισης της βίας μετά το χωρισμό.
- Η ανάκληση των δικαιωμάτων επιμέλειας και επίσκεψης του κακοποιητικού συντρόφου και η ανάθεση αποκλειστικής επιμέλειας στη μητέρα, εάν είναι θύμα βίας, αποτελεί τον μόνο τρόπο για την αποτροπή περαιτέρω βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης.
Στην ομιλία της η Έλενα Κουντουρά αναφέρθηκε επιγραμματικά σε ορισμένες από τις βασικές θέσεις της Έκθεσης για:
- Άμεση κύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από τα Κράτη Μέλη που δεν το έχουν πράξει αλλά και από την ίδια την Ε.Ε.
- Δεσμευτική ευρωπαϊκή νομοθεσία και μια ολιστική οδηγία για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης και ενδοσυντροφικής βίας.
- Πρόσβαση των θυμάτων σε δομές και υπηρεσίες στήριξης και εξασφάλιση της ασφάλειάς τους, με χρηματοδότηση από κρατικούς και κοινοτικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένης της καθολικής ιατρικής και ψυχολογική υποστήριξη τους, και της παροχής υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας.
- Δημιουργία θεσμών εξειδικευμένων δικαστηρίων με εξειδικευμένους δικαστές, όπου με την υποστήριξη ειδικών επιστημόνων, ψυχολόγων και παιδοψυχολόγων, θα αναλαμβάνουν να εκδικάζουν υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου.
- Υποχρεωτική εκπαίδευση του δικαστικού, αστυνομικού και ιατροδικαστικού προσωπικού για όλες τις μορφές της βίας και τους μηχανισμούς της.
- Δημιουργία μηχανισμού παροχής εναρμονισμένων, αξιόπιστων και συγκρίσιμων στοιχείων για την έμφυλη βία, που θα χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση κατάλληλων πολιτικών πρόληψης και αντιμετώπισης.
- Αντιμετώπιση της οικονομικής βίας εναντίον των γυναικών, διότι η οικονομική ανεξαρτησία είναι προϋπόθεση για να ξεφύγουν από μία κακοποιητική σχέση.
- Δημιουργία ευρωπαϊκού πρωτοκόλλου για την πρόληψη της έμφυλης βίας και τη στήριξη των θυμάτων σε περιόδους κρίσης και έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία.
Ιδιαίτερα στάθηκε η Ευρωβουλευτής και στο ανησυχητικό φαινόμενο σε ορισμένα κράτη μέλη να γίνονται αποδεκτές έννοιες όπως είναι η γονική αποξένωση ή παρόμοιοι όροι, ως κριτήριο ικανό να στερήσει την επιμέλεια σε μια κακοποιημένη μητέρα. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται συχνά από τους κακοποιητικούς γονείς ως στρατηγική κατά των θυμάτων που επιχειρούν να καταγγείλουν περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης ή έμφυλης βίας.
Και αυτό συμβαίνει, ενώ οι σημαντικότεροι θεσμοί για την ψυχική υγεία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και οι Αμερικανικές Ενώσεις Ψυχολόγων, Ψυχιάτρων και Ιατρών, και άλλες, έχουν απορρίψει τη χρήση του συνδρόμου γονικής αποξένωσης, καθώς στερείται της απαραίτητης επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Η Έκθεση, στηριζόμενη στις συστάσεις των ειδικών εισηγητών των Ηνωμένων Εθνών, του ανεξάρτητου Οργάνου του Συμβουλίου, GREVIO, και της Επιτροπής Εξάλειψης Διακρίσεων κατά Γυναικών, CEDAW, ξεκάθαρα καλεί τα κράτη-μέλη να μην αναγνωρίζουν το σύνδρομο γονικής αποξένωσης στη νομοθεσία τους, και να αποθαρρύνουν ή ακόμη και να απαγορεύσουν τη χρήση του κατά τη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, ιδιαίτερα κατά τον έλεγχο της ύπαρξης ή μη βίας.
Η έκθεση αυτή αποτελεί σταθμό στη συζήτηση για μια κοινή, ευρωπαϊκή απάντηση που θα καταλήξει στο τέλος του 2021 στις νομοθετικές προτάσεις της Κομισιόν για την καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.
Οι δύο παρεμβάσεις της εισηγήτριας της Έκθεσης, Έλενας Κουντουρά στην Ολομέλεια του Στρασβούργου: