Αυτή είναι μια σημαντική πρωτοπορία: η πόλη Grimbergen γίνεται η πρώτη που λαμβάνει εντολή για απαγόρευση -και επισήμως- των καμερών παρακολούθησης ταχύτητας. Οι αρχές, επί της ουσίας, καλούνται να αποδείξουν ότι μπορούν να υπάρχουν άλλες λύσεις, καταλληλότερες, για την οδική ασφάλεια καταλληλότερες. Θα μπορούσε όμως αυτό το σενάριο να γίνει η συνήθης πρακτική;
Το δίχως άλλο, είναι μια πρωτοφανής κατάσταση: για πρώτη φορά, η φλαμανδική αρχή προστασίας της ιδιωτικής ζωής (ReizenVlaamse Toezichtscommissie ή VTC εν συντομία) απαγόρευσε στην πόλη Grimbergen να εγκαταστήσει κάμερες ταχύτητας στο έδαφός της. Πρόκειται για μια απόφαση που προκαλεί τουλάχιστον έκπληξη, δεδομένου ότι, πριν από αρκετούς μήνες, οι δημοτικές αρχές είχαν σχεδιάσει να εγκαταστήσουν τις συσκευές αυτές σε δώδεκα δρόμους. Αυτό σήμαινε ότι μια σειρά από κάμερες ANPR θα σκάναρε τις πινακίδες κυκλοφορίας των χρηστών και, αν χρειαζόταν, θα εξέδιδε πρόστιμα.
Μόνο που οι κάτοικοι δεν το πήραν με καλό μάτι αυτό. Πιο συγκεκριμένα, ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς υπέβαλε μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής τους ζωής μετά τη χρήση αυτών των καμερών ANPR και, προς έκπληξή τους, έλαβαν πολύ διαφορετικές απαντήσεις όσον αφορά τον σκοπό και τη χρησιμότητα αυτής της συσκευής ελέγχου, αλλά και όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Επειδή δεν έμειναν πραγματικά ικανοποιημένοι, υπέβαλαν εκ νέου καταγγελία στη VTC. Η απόφαση της Επιτροπής ήταν η επίσημη απαγόρευση της εγκατάστασης αυτών των καμερών ταχύτητας.
Αμφιλεγόμενοι λόγοι
Η Επιτροπή έκρινε υπέρ των καταγγελλόντων για μια σειρά από πολύ συγκεκριμένους λόγους. Πρώτα απ” όλα, το εποπτικό όργανο «φωτογράφισε» τον δήμο και έκρινε ότι δεν ήταν αρκετά διαφανής στην ανακοίνωσή του σχετικά με το θέμα των καμερών ταχύτητας. Όμως, το κύριο επιχείρημα πίσω από την απαγόρευση εγκατάστασης του εν λόγω εξοπλισμού είναι ότι το Grimbergen δεν εξέτασε σε καμία περίπτωση άλλες επιλογές εκτός από τις κάμερες ANPR, ως προς την οδική ασφάλεια. Ωστόσο, αναμένεται ότι θα εξεταστούν και άλλες εναλλακτικές λύσεις που είναι λιγότερο παρεμβατικές για την ιδιωτική ζωή των χρηστών. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους η επιβολή της ταχύτητας θα μπορούσε να γίνει πιο αποτελεσματική, όπως, για παράδειγμα, μέσω του σχεδιασμού της χρήσης γης, χρησιμοποιώντας στενώσεις δρόμων ή σαμαράκια ταχύτητας.
Η Επιτροπή προχωράει παραπέρα και κατηγορεί ανοιχτά τις τοπικές αρχές ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις κάμερες ταχύτητας για σκοπούς άλλους, πέραν της οδικής ασφάλειας. Είναι σαφές ότι ο κύριος στόχος είναι να κερδίσουν χρήματα οι τοπικές αρχές. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το τοπικό συμβούλιο ήλπιζε πάνω απ” όλα σε «σταθερή ροή οικονομικών εσόδων» από τα πρόστιμα.
Ως εκ τούτου, ο δήμος Grimbergen θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τα σχέδιά του. Ειδικότερα, η αρχή προστασίας της ιδιωτικής ζωής αναμένει να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις και να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των καμερών. Επιπλέον, η τοπική αρχή θα πρέπει επίσης να βρει έναν τρόπο να διασφαλίσει ότι οι πεζοί και οι ποδηλάτες που εμφανίζονται στις οθόνες ελέγχου των καμερών δεν θα είναι αναγνωρίσιμοι και επομένως θα καθίστανται ανώνυμοι. Το Grimbergen προσπάθησε να ανατρέψει την απόφαση, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Εν συνεχεία, ο δήμος άσκησε έφεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι θα επιτύχει.
Κατάχρηση;
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι φλαμανδικοί δήμοι είναι ύποπτοι για την εγκατάσταση καμερών ταχύτητας για να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους και όχι για να βελτιώσουν την οδική ασφάλεια. Αυτή είναι και η άποψη της Φλαμανδής Υπουργού Κινητικότητας, Annick De Ridder (N-VA), η οποία ανέφερε πρόσφατα ότι υπάρχουν περισσότερες από 350 δημοτικές κάμερες ταχύτητας, πάρα πολλές στην πραγματικότητα, οι οποίες περισσότερο παγιδεύουν τους οδηγούς, παρά τους εμποδίζουν.
Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση του Grimbergen εγείρει το ζήτημα της νομιμότητας των καμερών ταχύτητας σε ολόκληρη τη Φλάνδρα. Αλλά αυτό που ίσως προκαλεί μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι η ίδια η πόλη δεν το βλέπει έτσι και αρνήθηκε να αναστείλει τις κάμερες ταχύτητας. Η πόλη λέει ότι έχει λάβει εν τω μεταξύ μέτρα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Η πόλη αρνείται επίσης ότι οι κάμερες ταχύτητας χρησιμοποιούνται για να γεμίσουν τα ταμεία της και υποστηρίζει ότι το σύστημα αποφέρει μόνο 100.000 ευρώ ετησίως. Θα δούμε τι θα αποφασίσει τελικά το Conseil d’Etat. Η υπόθεση Grimbergen θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει παράδειγμα.