- - https://www.newsville.be -

Η Τέχνη καταγράφει την Ιστορία

¨ La Liberté guidant le peuple ¨

Πρόκειται για έναν από τους διασημότερους και πιο αναγνωρίσιμους πίνακες στην ιστορία της Τέχνης ή καλύτερα της ιστορίας γενικότερα. Η ¨Ελευθερία που οδηγεί τον λαό¨( La Liberté guidant le peuple) δεν είναι ένα απλό καλλιτεχνικό αριστούργημα αλλά αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο μιας από τις σπουδαιότερες εξεγέρσεις και μια εικαστική διακήρυξη της Ιδέας για την οποία προκλήθηκε. Ο Eugène Delacroix αποτυπώνει με τα δυνατά χρώματα και στομφώδη ρομαντική τεχνική, τις Τρεις Ένδοξες Μέρες της Ιουλιανής Επανάστασης του 1830 που οδήγησαν στην αποκαθήλωση του Charles X ( 10ου) και στην ενθρόνιση του Louis – Philippe. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης θα πει για το έργο του: « Si je n’ai pas vaincu pour la Patrie, au moins peindrai-je pour elle… »*. Το πάθος και η ένταση που αποπνέει η ατμόσφαιρα του έργου εκφράζουν με τον ρεαλιστικότερο τρόπο τα συναισθήματα και την διάθεση σύμπλευσης του Delacroix με το πνεύμα της εποχής ενώ ο συγκερασμός της πραγματικότητας με την αλληγορία καθιστούν το έργο σημείο αναφοράς της ανθρώπινης πάλης ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης. Αλληγορική εικόνα και προσωποποίηση της ¨Ελευθερίας¨ στην προκειμένη είναι η κεντρική ρωμαλέα γυναικεία φιγούρα η οποία γυμνόστηθη και ξυπόλυτη, κρατώντας την τρίχρωμη σημαία της γαλλικής επανάστασης στο ένα της χέρι και το όπλο στο άλλο, βηματίζει πάνω στα πτώματα των θυμάτων που έπεσαν υπέρ αυτής. Προχωρώντας μπροστά, δίνει την εντύπωση ότι θα βγει έξω από τον καμβά, σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο την ρήξη με το παρελθόν και το παλαιό καθεστώς. Αν η γυναίκα στο έργο του Delacroix είναι σύμβολο του ιδανικού της Ελευθερίας, το ίδιο το έργο είναι το σύμβολο της εποχής του. 

 TahrirSquare**

 Αν ο Delacroix επιλέγει μια αλληγορική μορφή για να μιλήσει για ένα ιστορικό συμβάν, ο φωτογράφος τοποθετεί μια θνητή ύπαρξη για να μεταδώσει την είδηση του θριάμβου του αιγυπτιακού λαού ενάντια στο καθεστώς, ύστερα από 18 ημέρες αιματηρών εξεγέρσεων που συντάραξαν την κοινή γνώμη. Η κυβέρνηση Mubarak παραιτήθηκε ύστερα από τα επιτακτικά αιτήματα του εξεγερμένου λαού, στην πλειοψηφία μορφωμένων και αποκλεισμένων από τα κοινά νέων, ενώ οι πανηγυρισμοί για τα επινίκια ακούγονται δυνατότερα από την οργή και τα πολιτικά συνθήματα των προηγούμενων ημερών. Ο φακός εστιάζει στο πρόσωπο μιας γυναίκας της οποίας η δύναμη και η αποφασιστικότητα που αποπνέουν τα δακρυσμένα της μάτια έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την εύθραυστη εικόνα και την ευάλωτη κοινωνική της θέση. Η στιγμή της ρήξης με το παρελθόν αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο και καθόλου τυχαία στο πρόσωπο της πιο καταπιεσμένης ίσως φιγούρας της αιγυπτιακής κοινωνίας. Η ¨Ελευθερία¨ του Delacroix είναι η αλληγορία μιας οικουμενικής Ιδέας, τοποθετημένη σε μια ιστορική μάχη. Η γυναίκα της φωτογραφίας είναι μια θνητή ύπαρξη απαθανατισμένη σε μια ολοζώντανη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας. Μοναδικός κοινός παρονομαστής των δύο εικόνων είναι η διάχυτη ατμόσφαιρα της εξέγερσης και της διεκδίκησης της ελευθερίας. Μόνο που στην περίπτωση της φωτογραφίας, η πραγματική διάσταση και η θνητή φύση της γυναίκας ισχυροποιεί την πολιτική και συγκινησιακή δυναμική της εικόνας κάνοντας και την πιο ευφάνταστη αλληγορία να ωχριά μπροστά της και γιατί όχι, να αποτελεί η ίδια σύμβολο ελπίδας για την αλλαγή και το καινούργιο. 

* ¨ Αφού δεν αγωνίστηκα για την χώρα μου τουλάχιστον θα μπορούσα να ζωγραφίσω για αυτήν ¨. Eugène Delacroix ( Paris,1798 – 1863)
 **Tahrir Square: Πλατεία της Ελευθερίας. Σημείο συνάντησης και συγκέντρωσης των διαδηλωτών της αιγυπτιακής εξέγερσης κατά του καθεστώτος του Hosni Mubarak που οδήγησε στην ανατροπή του τελευταίου.