Για την Βέσνα Βούλοβιτς δεν ήταν απλό να γίνει αεροσυνοδός. Η δυσκολία ήταν το ιστορικό χαμηλής πίεσης που είχε. Η λύση ήταν πολλά φλυτζάνια καφέ. Τα ήπιε πριν τις ιατρικές εξετάσεις, κράτησε την πίεση της ψηλή και έτσι σε λίγο καιρό βρέθηκε να εκπαιδεύεται για αεροσυνοδός, στον εθνικό αερομεταφορέα της Γιουγκοσλαβίας, τη JAT. Ήταν 21 χρονών. Οκτώ μήνες μετά είχε πάει και στο Λονδίνο, είχε πάει και στη Στοκχόλμη (όχι γι’ αυτό που είχαν φανταστεί οι γονείς της, σιγά μη χρειαζόταν να πάει τόσο μακριά γι’ αυτό). Δεν είχε πάει όμως ποτέ στην Κοπεγχάγη. Έτσι, αποφάσισε να μην μιλήσει όταν είδε ότι την είχαν βάλει, από λάθος, στην πτήση 367 της JAT που θα πετούσε από Στοκχόλμη για Βελιγράδι, με ενδιάμεσους σταθμούς το Ζάγκρεμπ και, πριν απ’ αυτό, την Κοπεγχάγη όπου θα είχε περίπου 24 ώρες ελεύθερες. Παρουσιάστηκε λοιπόν κανονικά το πρωί της 25ης Ιανουαρίου του 1972 στο αεροδρόμιο της Στοκχόλμης, στη θέση της άλλης αεροσυνοδού Βέσνα, με την οποία την είχαν μπερδέψει. Το μεσημέρι βρισκόταν στην Κοπεγχάγη ελεύθερη, για να δει τα αξιοθέατα. Παρέα δεν είχε βέβαια, το υπόλοιπο πλήρωμα ήθελε να κάνει ψώνια ή / και να ξεκουραστεί στο ξενοδοχείο. Οπότε και η Βέσνα αναγκάστηκε να πάει για ψώνια μαζί τους και να πάρει μόνο μια μικρή γεύση από την Κοπεγχάγη, στα ενδιάμεσα. «Που θα πάει, θα ξανάρθω», σκέφτηκε. «Κι ο πιλότος ήταν κλειδωμένος στο δωμάτιό του για 24 ώρες. Δεν ήθελε να βγει καθόλου. Το πρωί, κατά τη διάρκεια του πρωινού, ο βοηθός του μιλούσε για τον γιο και την κόρη του, σαν κανείς άλλος να μην είχε γιο ή κόρη».
26 Ιανουαρίου 1972
Ώρα 13.30. Η πτήση 367 της JAT αναχωρεί από το αεροδρόμιο της Στοκχόλμης.
Ώρα 14.30. Το αεροπλάνο – ένα McDonnell Douglas DC-9-32 – προσγειώνεται στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης. Η Βούλοβιτς παρακολουθεί από μακριά τους επιβάτες και το πλήρωμα να αποβιβάζονται. Σε λίγο ανεβαίνει στο αεροπλάνο με τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη του πληρώματος, με τους 23 επιβάτες να ακολουθούν.
Ώρα 15.15. Το αεροπλάνο αναχωρεί από το αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης.
Ώρα 16.01. Μια έκρηξη 33330 πόδια (10000 μέτρα και κάτι) πάνω από το τσεχοσλοβακικό χωριό Srbská Kamenice, σπάει το αεροπλάνο στα δύο. Τα συντρίμμια διασκορπίζονται σε ακτίνα χιλιομέτρων. Λίγα λεπτά μετά ο χωρικός Bruno Honke, βρίσκει μια γυναίκα μέσα σε αυτά. Η τιρκουάζ στολή της είναι μέσα στα αίματα και τα τακούνια των γοβών της έχουν σκιστεί από τη δύναμη της πρόσκρουσης. Είναι η Βέσνα Βούλοβιτς. Και είναι ζωντανή. Ο Μπρούνο είχε παράσχει ιατρικές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και έτσι ξέρει πως να την κρατήσει ζωντανή μέχρι να φτάσουν οι διασώστες. Είχε σπάσει και τα δυο της πόδια, τρεις σπονδύλους (με τον ένα εντελώς διαλυμένο), τη λεκάνη της και πολλά πλευρά. Είχε κάταγμα στο κρανίο και ο εγκέφαλός της είχε παραλύσει. Φυσικά, ήταν η μόνη που είχε επιζήσει από τους 28 ανθρώπους που επέβαιναν στο αεροπλάνο.
Τα συντρίμμια του αεροσκάφους
Η Βέσνα πέρασε πολλές μέρες σε κώμα. Όταν ξύπνησε δεν θυμόταν τίποτε για το διάστημα από την επιβίβαση στο αεροπλάνο μέχρι και ένα μήνα μετά. Οι γονείς της είπαν ότι έμαθε τι είχε συμβεί περίπου δυο εβδομάδες αργότερα, όταν κάποιος γιατρός της της έδειξε ένα πρωτοσέλιδο. Το τελευταίο που μπορούσε να θυμηθεί ήταν να καλωσορίζει τους επιβάτες, καθώς έμπαιναν στο αεροπλάνο. Πριν από αυτό, όμως, θυμόταν ότι καθώς παρατηρούσε τους επιβάτες να αποβιβάζονται από το αεροπλάνο στην Κοπεγχάγη «Ένας άντρας φαινόταν τρομερά ανήσυχος. Δεν ήμουν μόνο εγώ που το παρατήρησα. Τον είδαν και άλλα μέλη του πληρώματος, όπως και ο διευθυντής του σταθμού στην Κοπεγχάγη. Νομίζω ότι ήταν ο άνθρωπος που έβαλε τη βόμβα στις αποσκευές. Νομίζω ότι είχε παραδώσει μια τσάντα στη Στοκχόλμη, κατέβηκε στην Κοπεγχάγη και ποτέ δεν επανεπιβιβάστηκε στην πτήση». Στις 27 Ιανουαρίου ένας άντρας που συστήθηκε ως «Κροάτης εθνικιστής» τηλεφώνησε σε μια σουηδική εφημερίδα και ανέλαβε την ευθύνη της βομβιστικής επίθεσης στην πτήση 367. Την ημέρα της επίθεσης μια βόμβα εξερράγη στο τραίνο που πήγαινε από τη Βιέννη στο Ζάγκρεμπ τραυματίζοντας έξι ανθρώπους.
Μετά τον πρώτο ενάμισι, περίπου, μήνα σε νοσοκομείο της Πράγας, η Βέσνα πέταξε για το Βελιγράδι. Της πρότειναν να κάνει μια ηρεμιστική ένεση πριν την πτήση. Αρνήθηκε, εξηγώντας ότι δεν ένιωθε κανένα φόβο να πετάξει αφού δεν θυμόταν τίποτε απ’ όσα είχαν συμβεί. Στο νοσοκομείο του Βελιγραδίου φρουροί εναλλάσσονταν σε εξάωρες βάρδιες απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε, εκτός από τους γονείς και τους γιατρούς της, να τη δει. Η συνολική αποκατάσταση της διήρκεσε 16 μήνες. Ήταν σχεδόν πλήρης. Μια μικρή χωλότητα στο περπάτημα τη λες και τίποτε, μετά από όσα είχαν προηγηθεί. Άλλωστε, κανείς δεν περίμενε να γίνει καλά και να ζήσει και πολλά χρόνια μετά. Το απέδιδε στο σερβικό πείσμα και σε μια δίαιτα της παιδικής ηλικίας που περιλάμβανε σοκολάτα, σπανάκι και ιχθυέλαιο – μαντεύτε τι (θα) λέω όταν μου λένε ότι τρώω πολύ σοκολάτα…
Η Βέσνα στο νοσοκομείο
Μετά την αποκατάσταση της η Βέσνα επέστρεψε και στη JAT, η οποία της έδωσε δουλειά γραφείου και όχι αεροσυνοδού όπως επιθυμούσε. Συνέχισε να πετάει μόνη της όποτε μπορούσε, προς μεγάλη έκπληξη των άλλων επιβατών που την αναγνώριζαν και ήθελαν να καθίσουν δίπλα της. Για τους Γιουγκοσλάβους ήταν «εθνική ηρωίδα» ήταν «η ηρωίδα του ψυχρού πολέμου». Παρασημοφορήθηκε από τον Τίτο. Ο παραδοσιακός τραγουδιστής και τραγουδοποιός Miroslav Ilić ηχογράφησε την «αεροσυνοδό Βέσνα».
To Srbská Kamenice, την ανακήρυξε επίτιμη πολίτη του και η εγγονή του Bruno Honke (του ανθρώπου που τη βρήκε στα συντρίμμια) που γεννήθηκε έξι εβδομάδες μετά ονομάστηκε Βέσνα. To 1985 το «Γκίνες» τής αναγνώρισε το ρεκόρ του ανθρώπου που επιβίωσε πέφτοντας από το μεγαλύτερο ύψος χωρίς αλεξίπτωτο. Παρέλαβε το βραβείο της, σε ένα γκαλά στο Λονδίνο, από τα χέρια (ενός εκ των Beatles) του Πολ ΜακΚάρτνεϊ… Δεν εκμεταλλεύτηκε το δυστύχημα για να βγάλει λεφτά. Μετά από κάποιες σύντομες συνεντεύξεις σε τοπικά μέσα, αρνήθηκε να μιλήσει σε μεγάλα (ή μικρά) ονόματα της ντόπιας και της παγκόσμιας «δημοσιογραφίας». Ακόμη και την πρόταση της Όπρα Γουίνφρεϊ απέρριψε ευγενικά. Δεν αισθανόταν τυχερή, «Τυχερή θα ήμουν αν δεν είχα ανέβει ποτέ σε εκείνο το αεροπλάνο», έλεγε «η ζωή μου είναι δύσκολη. Το δυστύχημα δεν κατέστρεψε μόνο τη δική μου ζωή, αλλά και των γονέων μου. Μπορεί να μην είχαν πεθάνει τόσο νωρίς, αν δεν ήμουν σε εκείνο το αεροπλάνο». Τα τελευταία χρόνια της ζωής της ζούσε με τη μικρή της σύνταξη στο σαραβαλιασμένο διαμέρισμα της στο Βελιγράδι. Μετά τα 60 της δεν μπορούσε να πηγαίνει στις ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης στο Srbská Kamenice, όπως μέχρι τότε συνήθιζε. Το Δεκέμβριο του 2016 οι φίλοι της ανησύχησαν όταν, ξαφνικά, σταμάτησε να απαντάει στα τηλεφωνήματά τους. Στις 23 Δεκεμβρίου οι κλειδαράδες που έσπασαν την πόρτα τη βρήκαν νεκρή. Ήταν 66 χρονών. Είχε πεθάνει από καρδιακή προσβολή. Η καρδιά της που είχε αντέξει την πτώση από δέκα χιλιάδες μέτρα, δεν άντεξε άλλο…
Στις έρευνες που ακολούθησαν το δυστύχημα, οι εμπειρογνώμονες κατέληξαν ότι επιβίωσε λόγω της θέσης της τη στιγμή της έκρηξης. Βρισκόταν στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, με το καροτσάκι των τροφίμων όταν κόπηκε η άτρακτος. Ενώ πολλοί επιβάτες πετάχτηκαν έξω από το αεροπλάνο μετά την έκρηξη, το καροτσάκι κράτησε την Βέσνα. Το μικρό τμήμα της ατράκτου στο οποίο βρισκόταν και έπεσε στο έδαφος, προσγειώθηκε πάνω σε μια πολύ δασώδη, χιονισμένη πλαγιά που απορρόφησε πολύ από τη δύναμη της πρόσκρουσης. Οι γιατροί προσέθεσαν στα συμπεράσματα των εμπειρογνωμόνων, ότι αυτό που έσωσε τη ζωή της Βέσνα μετά την έκρηξη, ήταν αυτό που παραλίγο να μην την αφήσει να γίνει αεροσυνοδός. Η χαμηλή αρτηριακή της πίεση ήταν αυτή που εμπόδισε την καρδιά της να εκραγεί κατά την πρόσκρουση στην πλαγιά.
Η Βέσνα σε συνέντευξή της σε τηλεοπτικό δίκτυο
Από τη δεκαετία του 1990, εμφανίζονται κατά καιρούς, σε διάφορες παραλλαγές, θεωρίες συνωμοσίας που το κεντρικό τους αφήγημα, συνήθως, είναι ότι το αεροπλάνο της JAT δεν έπεσε λόγω βόμβας, αλλά λόγω χτυπήματος από τσεχοσλοβακικές δυνάμεις, ενώ ισχυρίζονται ότι η Βέσνα έκανε την «ελεύθερη πτώση» της, από ύψος πολύ μικρότερο των δέκα χιλιάδων μέτρων – ίσως «μόνο» λίγες εκατοντάδες μέτρα. Οι επίσημες αρχές απορρίπτουν πάντοτε αυτές τις θεωρίες, επικαλούμενες όσα έδειξαν τα μαύρα κουτιά του αεροπλάνου, ενώ προσθέτουν ότι αν αυτό είχε βληθεί από πύραυλο εδάφους του τσεχοσλοβακικού στρατού (όπως συχνά λένε οι αμφισβητίες του συμβάντος) , τότε αυτό θα είχε γίνει ορατό από πολλές δεκάδες ανθρώπων, αλλά ακόμη και από το έδαφος της Δυτικής Γερμανίας. Όταν, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ξεκίνησαν να κυκλοφορούν οι θεωρίες αμφισβήτησης, η Βέσνα έπαιρνε διαζύγιο με το σύζυγό της, ενώ τον ίδιο καιρό απολύθηκε από την JAT, επειδή είχε μιλήσει κατά του Σέρβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.
Θεωρήθηκε πως η φυλάκισή της θα δημιουργούσε πολύ αρνητική δημοσιότητα και γι’ αυτό τη γλύτωσε, όμως οι εφημερίδες του Μιλόσεβιτς δημοσίευαν τακτικά άρθρα αποδόμησης όσων συνέβησαν σαν σήμερα το 1972. Στα ρεκόρ Γκίνες τίποτε δεν έχει αλλάξει και (παρά το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα τους αναφέρεται έρευνα του 2009 που ισχυρίζεται ότι το αεροπλάνο διαλύθηκε σε πολύ μικρότερο ύψος από αυτό που αναφέρεται στην επίσημη έκθεση) η Βέσνα Βούλοβιτς παραμένει ο άνθρωπος που επιβίωσε από την υψηλότερη πτώση χωρίς αλεξίπτωτο.
Βέβαια η ίδια ιστοσελίδα αναφέρει ως ύψος της πτώσης της Βούλοβιτς τα 33333 πόδια. Που είναι το μισό του 66666…
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Η απίστευτη ιστορία της αεροσυνοδού Βέσνα Βούλοβιτς"