Θεοί αισχροί γελοιοποιούν σήμερα το πάθος του ανθρώπου

Από τον Ρεμπώ, ο οποίος καταριόταν την ομορφιά διότι τη έβρισκε πικρή, από τον Μποντλέρ, από «τους μπουρζουά του Καλέ» και τον Μπαλζάκ του Ροντέν, η μοντέρνα τέχνη δεν είχε απεικονίσει με τόσο έξαλλο και συντριπτικό τρόπο την πληγωμένη ομορφιά της ανθρωπότητας που σύρθηκε έως τον αιώνα μας. Δεν στοιχηματίζουμε πια στον άνθρωπο. Μέσα του κρύβεται ένας κακός σπόρος. Γι' αυτό εξοργιζόμαστεαπέναντι στην υποθετική του ομορφιά, σαν να επρόκειτο για μια αβάσταχτη ουτοπία, ένα ψέμα, μια προσβολή. Τα σύγχρονα ιδεώδη έχουν λιγοστές φιλοδοξίες, σχεδόν πάντα χυδαίες : «οποιοδήποτε άτομο άνω τριάντα ετών είναι παλιάνθρωπος» (λέει ένας Ευρωπαίος κοινωνιολόγος), «το να αγοράζεις είναι να ζεις» (ένας Βενεζουελιάνος επιχειρηματίας), «παραμένω ζωντανός μόνο και μόνο για να διαπιστώνω ότι σαπίζω» (ένα εθνικό βραβείο ποίησης Κολομβίας) κι εμείς, τα επαναλαμβάνουμε αυτά, χωρίς ίχνος ειρωνείας.

Το πόσο πληγώσαμε τον εαυτό μας, μπορούμε να το διανοηθούμε μέσα από την φρικτή ομορφιά των γλυπτών του Χαβιέρ Μαρίν, στα οποία, ακόμη μια φορά, διακρίνουμε το φως της ανθρωπότητας, το πανέμορφο σώμα, την βαθύτατη ψυχή που αναδύεται μέσα από τη μακρόχρονη και τραυματική καταπίεση με την οποία το τιμωρήσαμε. Η νυχιασμένη ευγένεια των γλυπτών του, είναι ασυνήθιστη στις μέρες μας, όπου η μοναδική προσδοκία του ανθρώπου είναι το να επιβιώσει στην ασημαντότητάτου. Θεοί αισχροί γελοιοποιούν σήμερα το πάθος του ανθρώπου. Η ζωήδεν ερεθίζει πια την περιέργειά μας, ακόμα κι όταν φωτίζεται από την ίδια της αναστάτωση. Αντικαθιστούμε την ομορφιά με την απανθρωπιά και τη μηδαμινότητα. Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μας είναι κρατημένα για τα απόβλητα στα οποία μετατρέψαμε την δημόσια αλά και την ιδιωτική μας ζωή.

Φθάσαμε έως τον αιώνα αυτό για να θριαμβεύσουμε κι όχι για να θεραπεύσουμε την δυσμορφία μας. Η επιτυχία θα μας δικαιώσει. Φθάνουμε στις πύλες του θανάτου σουλουπωμένοι σαν παίκτες του γκολφ, υγιείςς και υφιστάμενοι, μισημένοι από τα παιδιά μας, ή όπως στο μυθιστόρημα του Όσκαρ Ουάιλντ, με την ψυχή εγκλωβισμένη, γλείφοντας τις πληγές της που δεν λένε να κλείσουν από την τόση μιζέρια καιντροπή. Ωστόσο, καμία περίσσια κοινοτοπία δεν εμφανίζεται στα γλυπτά του Χαβιέρ Μαρίν, όπου το αρχαιοελληνικό σώμα, ο άνθρωπος του Μικελάντζελο, τα καρφωμένα χέρια του Χριστού, εμφανίζονται σε μια διάσταση, την οποία, ο σημερινός άνθρωπος δεν θα τολμούσε ούτε να την ονειρευτεί, διότι επρόκειτο για άυλες, ουσιώδεις αξίες και όχι περίδεξιότητας η εξυπνάδας. Ο Χαβιέρ Μαρίν, επέστρεψε στον άνθρωπο την υψηλότερή του αξιοπρέπεια, αναστηλώνοντας τη δύναμη και την μεγαλοπρέπεια του, την ζωντάνια και το φως του,επιθυμία και στόχο ζωής, τη φούρια, την ενέργεια, ακόμα και την πίστη του στις φιλανθρωπικές του πράξεις, η οποία όσο κι αν βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, αλύπητα χτυπημένη και αδύναμη, δεν μπορούμε να την χωρίσουμε από τον άνθρωπο. Έτσι, δεν υπάρχει πολύς χώρος ανάμεσα στη βαρβαρότητα και την αμυδρότητα μέσ' τις οποίες βολέψαμε το ντροπιασμένο μας καταφύγιο και στις οποίες παραδώσαμε το κορμί μας, τις μέρες μας, και τη προδομένη μας οικειότητα. Ο άνθρωπος δεν έχει απογοητεύσει το Χαβιέρ Μαρίν. Τον πλάθει με πόνο, με θαυμασμό, με αφοσίωση, με τρομερή αγάπη για την ανατριχιαστική του ιεραρχία, γεμάτη από βαθιά γνώση, με συμπάθεια και ευγένεια, με φωτιά και ανθρωπότητα.

 *Μετάφραση από το κείμενο του Σαντιάγκο Μούτις Δ.