Οι φανέλες έχουν την δικιά τους ιστορία

Συντάκτης:

Η φανέλα είναι ο καθρέφτης μιας ομάδας στο γήπεδο. Κάποιες είναι αναγνωρίσιμες, άλλες είναι αδιάφορες. Κάποιοι χρωματικοί συνδυασμοί είναι τόσο ταυτισμένοι με μια ομάδα, που είναι αδιανόητο να την φανταστούμε με κάτι διαφορετικό. Όλοι ξέρουμε πως τα χρώματα της σημαίας της Ιταλίας είναι το κόκκινο, το άσπρο και το πράσινο, αλλά κανείς δεν φαντάζεται την Σκουάντρα Ατζούρα….να μην είναι Ατζούρα (γαλάζια, δηλαδή).

Εδώ όμως θα μιλήσουμε για λεπτομέρειες. Μικρές ιστορίες που με την πρώτη ματιά μπορεί να μην είναι καν ορατές, αλλά προσθέτουν το απαραίτητο αλατοπίπερο στο ήδη ενδιαφέρον παραμύθι που ακούει στο όνομα «Μουντιάλ».

Ο Κρόιφ και οι…γραμμές του

Η Ολλανδία την δεκαετία του 70’ παρέδιδε μαθήματα ποδοσφαίρου. Και στιλ φυσικά, μέσω προσωπικοτήτων όπως ήταν ο Τζόνι Ρεπ, ο Γιόχαν Νέεσκενς και φυσικά ο Γιόχαν Κρόιφ. Στο Παγκόσμιο του ’74, στα γήπεδα της Γερμανίας, μπορεί να ηττήθηκαν στον τελικό από τα Πάντσερ του μαέστρου στον πάγκο, Χέλμουτ Σεν, του κάιζερ Μπεκενμπάουερ , του μπόμπερ Γκερντ Μίλερ και του επαναστάτη Πάουλ Μπράιτνερ. Οι Οράνιε νίκησαν όμως στην κατηγορία «εμφάνιση». Η πορτοκαλί φανέλα με τις χαρακτηριστικές τρεις ρίγες της Adidas στα μανίκια, παρέδιδε μια τελειότητα μέσα στην απλότητά της. Πόσοι όμως έχουν παρατηρήσει πως η εμφάνιση του Κρόιφ, κρύβει μια μικρή λεπτομέρεια; Τόσο στην φανέλα του, όσο και στο σορτσάκι και τις κάλτσες, οι ρίγες του Ιπτάμενου Ολλανδού είναι δύο, κι όχι τρεις. Η απάντηση κρύβεται στο γεγονός πως την εποχή εκείνη, ο Κρόιφ είχε συμβόλαιο με την ανταγωνιστική Puma. Συνεπώς, το να φοράει –εμφανώς έστω- ρούχα της Adidas, ήταν κόντρα στο κόνσεπτ. Και η λύση ήταν αυτή…

Η Τετραχρωμία των…. Τρικολόρ

Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, στην Αργεντινή. Για την τελευταία αγωνιστική της φάσης των ομίλων, η Γαλλία αντιμετωπίζει την Ουγγαρία σε ένα αδιάφορο βαθμολογικά παιχνίδι, μιας και οι δύο έχουν αποκλειστεί (Ιταλία και Αργεντινή έχουν προκριθεί από τον όμιλό τους). Ήδη από την κατάρτιση του προγράμματος, η FIFA είχε δώσει εντολή στην Γαλλία να αγωνιστεί στο συγκεκριμένο ματς με την δεύτερη εμφάνιση της, που είναι ολόασπρη, ενώ η Ουγγαρία θα αγωνιζόταν με την κόκκινη. Για κάποιο απροσδιόριστο λόγο, ύστερα από ένα χρονικό διάστημα, η FIFA αλλάζει άποψη και στέλνει νέο μέμο στις εκάστοτε Ομοσπονδίες. Η Ουγγαρία θα αγωνιστεί με τα ολόλευκα, ενώ η Γαλλία με την βασική της εμφάνιση. Οι λόγοι πιθανόν να είχαν να κάνουν με την τηλεοπτική κάλυψη, που μιας και τότε ήταν ασπρόμαυρη οι διαφορές των δύο ομάδων θα έπρεπε να είναι ευδιάκριτες. Παρόλα αυτά, η Γαλλία δεν παίρνει ποτέ το μέμο (ή δεν το έλαβαν υπόψη τους), με αποτέλεσμα εκείνο το ηλιόλουστο μεσημέρι να μπουν και οι δύο ομάδες στον αγωνιστικό χώρο του Jose Maria Minella της Μαρ ντελ Πλάτα με ολόασπρες εμφανίσεις. Η λύση; Δανικές εμφανίσεις από τον τοπικό σύλλογο Kimberley. Το ενδιαφέρον έγκειται στο ότι η τοπική ομάδα είχε ριγέ ασπροπράσινες φανέλες και μάλιστα χωρίς νούμερα στην πλάτη. Έτσι, οι υπεύθυνοι των Τρικολόρ σιδέρωσαν επιτόπου τους αριθμούς στις φανέλες, που ήταν όμως από το 1 ως το 11, έτσι μόνο 5 παίχτες των Γάλλων είχαν σωστή αντιστοιχία αριθμών στην φανέλα και το σορτσάκι τους (μιας και τα παντελονάκια που φόρεσαν ήταν της κανονικής τους εμφάνισης). Για την ιστορία, το ματς έληξε 3-1 για τους Γάλλους, χωρίς όμως βαθμολογικό αντίκρυσμα.

Κάτι νούμερα…. άλλο πράγμα

Μένουμε στο 1978. Εκεί που η Αργεντινή, οικοδέσποινα, κέρδισε την πρώτη της κούπα στην κορυφαία διοργάνωση. Αφήνουμε στην άκρη τις φήμες περί συμμετοχής του δικατορικού καθεστώτος του Βιδέλα στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτό έγραψε πως η Αλμπισελέστε του Σέζαρ Λουίς Μενότι κέρδιε με 3-1 τους Οράνιε του Ερνστ Χάπελ στην παράταση. Αυτό που έχει ενδιαφέρον, είναι το εξής: Ήταν η πρώτη φορά σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου που και οι δύο ομάδες που τέθηκαν αντιμέτωπες είχαν δώσει τα νούμερα στις φανέλες των παιχτών ακολουθώντας αλφαβητική σειρά. Αποτέλεσμα, οι δύο βασικοί τερματοφύλακες να φορούν όχι μόνο διαφορετικά νούμερα από το σύνηθες #1, αλλά εντελώς άσχετα με την θέση. Ο Αργεντίνος Ουμπάλδο Φιγιόλ αγωνίστηκε με το #5 στην πλάτη, ενώ ο ολλανδός Γιαν Γιόνγκμπλουντ με το #8! Για τους νοτιοαμερικάνους, ο μέσος Αλόνσο είχε το #1 κι ο αναπληρωματικός γκολκίπερ Μπέιλι, το #3. Η Αργεντινή ακολούθησε αυτό το σύστημα και στα δυο επόμενα Παγκόσμια Κύπελλα. Το 1982, ο Μπέιλι είχε το #2 κι ο Φιγιόλ το #7, ενώ εξαίρεση αποτέλεσε ο Μαραντόνα που με βάση το σύστημα αυτό θα έπαιρνε το #12, αλλά κράτησε το αγαπημένο του #10. Ο μέσος Οσβάλντο Αρντίλες είχε το #1 το ’82, ενώ το ’86 ήταν η σειρά του μέσου Σέρχιο Αλμιρόν να πάρει το #1 στην πλάτη (εξαίρεση πάλι ο Μαραντόνα, αλλά και Ντάνιελ Πασαρέλα και Χόρχε Βαλντάνο που κράτησαν τα αγαπημένα τους #6 και #11 αντίστοιχα).

Fillol, Jongbloed και Ardiles

Πάλι ο Μαραντόνα… κι αυτός με τις γραμμές του

Πάμε στο Μουντιάλ του 1990, στην γειτονική Ιταλία. Πάλι με την Αργεντινή και τον Μαραντόνα θα ασχοληθούμε. Αυτή τη φορά, στο ματς των προημιτελικών ανάμεσα στους λατινοαμερικάνους με την Γιουγκοσλαβία. Και οι δύο ομάδες αγωνίστηκαν με τις εκτός έδρας εμφανίσεις τους. Άσπρη με μπλε και κόκκινα στοιχεία για τους βαλκάνιους, σκούρα μπλε φανέλα με μαύρο παντελονάκι για τους Αργεντίνους. Την Αργεντινή έντυνε η Adidas, με τις χαρακτηριστικές τρεις ρίγες της να εμφανίζονται σε μανίκια και κάλτσες. Στο εν λόγω ματς, οι κάλτσες ήταν άσπρες, με τις ρίγες οριζόντιες και γαλάζιες στο πάνω μέρος. Η διαφορά – σε επίπεδο ανθυπολεπτομέρειας- είναι πως ο σταρ της ομάδας, Ντιέγκο Μαραντόνα, φόρεσε τις κάλτσες της Νάπολης, του συλλόγου που αγωνιζόταν τότε. Για γούρι; Ποιος ξέρει… Τύχη πάντως δεν του έφεραν, καθώς το ματς πήγε στα πέναλτι, κι εκεί ο Ντιεγκίτο έχασε το δικό του. Ευτυχώς ανέλαβε δράση ο γκολκίπερ Γκοϊκοτσέα, και οι Αργεντίνοι πέρασαν με 3-2 στην επόμενη φάση.

Αριστερά ο Μαραντόνα με κάλτσες της Νάπολης, δεξιά ο συμπαίχτης του Κανίγια, στο ίδιο ματς

Όταν έχεις να παίξεις Μουντιάλ, αλλά κατά βάθος θες να πας για μπάσκετ

Είμαστε παραμονές του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2002. Μια από τις ομάδες που συμμετέχουν είναι και τα Αδάμαστα Λιοντάρια του Καμερούν. Έχουν μόλις κερδίσει το Κύπελλο Εθνών Αφρικής, έχοντας στις τάξεις τους αστέρια όπως ο Σάμουελ Ετό, ο εμβληματικός αρχηγός Ρίγκομπερτ Σόνγκ, ο Γκέρεμι κι ο Λαουρέν, μέχρι και τον τότε παίχτη του Παναθηναϊκού Ζοέλ Επαλέ (να’χαμε ένα ναργίλε…). Τι δεν είχαν; Γούστο στις εμφανίσεις. Οι ίδιοι θεώρησαν ότι θα παρουσίαζαν κάτι το ξεχωριστό και το ριζοσπαστικό, αλλά μάλλον ήταν τόσο που προκάλεσε την επέμβαση της FIFA. Βλέπετε, οι Καμερουνέζοι αποφάσισαν να κατέβουν στο Παγκόσμιο Κύπελλο με αμάνικες φανέλες. Στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής τους είχαν φέρει γούρι, εκεί όμως δεν υπήρχε πρόβλημα με την διοργανώτρια αρχή. Αποτέλεσμα, να προσθέσουν μαύρα μανίκια στις εμφανίσεις τους προκειμένου να μην έρθουν αντιμέτωποι με οποιαδήποτε ποινή από την FIFA.

Άσημοι όχι, α-σημοι ναι….

Ξέρετε ποια είναι η μοναδική ομάδα που έχει αγωνιστεί σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου χωρίς έμβλημα; Καλά, ας το πάρει το ποτάμι. Η Ρουμανία. Αυτό συνέβη το 1990, τότε που η κίτρινη αρμάδα του Χάτζι, του Λάκατους, του Ποπέσκου και του Ντουμιτρέσκου εμφανίστηκε στα γήπεδα της Ιταλίας με φανέλες χωρίς κάποιο σήμα. Ο λόγος είναι όμως πέρα για πέρα πεζός. Το κομμουνιστικό καθεστώς (του Νικολάε Τσαουσέσκου) είχε μόλις πέσει, συνεπώς το εθνόσημο της Ρουμανίας δεν είχε προλάβει καν να αλλάξει. Με το παλιό δεν γινόταν να αγωνιστούν. Έτσι αγωνίστηκαν άνευ. Βέβαια θα σκεφτεί κανείς, και πολύ εύλογα, όταν έχεις ένα έμβλημα εντός των τεσσάρων γραμμών που ακούει στο όνομα Γκεόργκε Χάτζι, τι τα θες τα άλλα εμβλήματα; Εε, θα συμφωνήσουμε.

Ο εμβληματικός Χάτζι, χωρίς έμβλημα, με τον ιρλανδό Κρις Μόρις

Σκούρα τα πράγματα. Πολύ σκούρα. Κυριολεκτικά.

Μεταφερόμαστε στο (σχεδόν) σήμερα και στην διοργάνωση του 2014, στην Βραζιλία. Η FIFA δίνει εντολή στις ομάδες που συμμετέχουν στα τελικά να έχουν δύο εμφανίσεις. Μια ευδιάκριτα ανοιχτόχρωμη και μια σκούρα. Η Ισπανία έχει ήδη ετοιμάσει τις δικές της, με την βασική της εμφάνιση να είναι κόκκινη, ενώ για εκτός έδρας έχει επιλέξει να κινηθεί στους τόνους του…μαύρου. Καλά μέχρι εδώ, αλλά μαντέψτε ποιος διαφωνεί. Η FIFA. Η οποία θεωρεί και την κόκκινη φανέλα σκούρα, αναγκάζοντας έτσι την Ισπανία να χρησιμοποιήσει και μια τρίτη, ολόλευκη. Μάλιστα αυτή φόρεσαν στο πρώτο ματς που έδωσαν, με αντίπαλο την Ολλανδία (οι Ολλανδοί αγωνίστηκαν με σκούρα μπλε) αλλά δεν ήταν και πολύ γούρικη. Το κοντέρ σταμάτησε στα 5 (1-5 το τελικό σκορ), σε μια περίοδο που η αποκαθήλωση των Ισπανών είχε ξεκινήσει. Για την ιστορία, η κόκκινη φανέλα που χρησιμοποιήθηκε στο επόμενο ματς αποδείχθηκε επίσης άτυχη, μιας και οι ίβηρες έχασαν από την Χιλή με 0-2, πράγμα που –ειρωνεία της τύχης- κάνει την μαύρη εμφάνιση την πιο επιτυχημένη, μιας και με αυτήν κέρδισαν στο τελευταίο ματς τους μαχητικούς Αυστραλούς με 3-0. Τι να το κάνεις όμως…

Άγγλος τερματοφύλακας με το 9 στην πλάτη;

Η παραπάνω φράση μάλλον θα προκαλέσει αναφυλαξία σε οποιονδήποτε Άγγλο την διαβάσει. Δεδομένης της λόξας που έχουν με τα νούμερα και τις αντίστοιχες θέσεις τους στο γήπεδο, το να έκαναν μια τέτοια «ακροβασία», ειδικά σε επίπεδο εθνικής ομάδας θα ήταν άνω ποταμών. Κι όμως. Φωτογραφικές αποδείξεις δεν υπάρχουν, υπάρχει όμως η μαρτυρία του κυρίου Ted Croker. Ο Κύριος Croker διατέλεσε γραμματέας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αγγλίας από το 1972 ως το 1989. Και στην αυτοβιογραφία του, στο κομμάτι που αναφέρεται στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982, κάνει την εξής αποκάλυψη. Οι τρεις τερματοφύλακες της αποστολής, ήταν ο Πίτερ Σίλτον, ο Τζο Κόριγκαν κι ο Ρέι Κλέμενς. Τα αντίστοιχα νούμερα στις φανέλες τους ήταν το #22, #13 και #1 (τους τα έδωσαν αλφαβητικά). Λίγες μέρες πριν την έναρξη του τουρνουά ωστόσο, ο Κόριγκαν ήταν τραυματίας, ενώ ο Κλέμενς αντιμετώπιζε πόνους στην πλάτη. Είχαν μείνει μόνο με τον βασικό τους τερματοφύλακα υγιή, τον Πίτερ Σίλτον. Η Ομοσπονδία προσπάθησε να βρει αντικαταστάτη, τουλάχιστον για έναν από τους δύο τραυματίες (τον Γκάρι Μπέιλι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, συγκεκριμένα), ωστόσο η FIFA επενέβη και δεν τους το επέτρεψε, εφόσον είχε ήδη κατατεθεί η τελική λίστα με τους παίχτες. Έτσι, στην απίθανη περίπτωση που θα χρειαζόταν να επιστρατευθεί ένας δεύτερος τερματοφύλακας, το τιμ επέλεξε τον Γκλεν Χόντλ. Ο Χοντλ είχε –σύμφωνα με το επιτελείο- μια μικρή επαφή με τη θέση, αν και επιθετικός, κι έτσι καλού-κακού ετοίμασαν μια κίτρινη φανέλα τερματοφύλακα με το νούμερο 9 στην πλάτη (το νούμερο του Χοντλ). Τελικά τίποτα από αυτά δεν χρειάστηκε, μιας και Κόριγκαν και Κλέμενς συνήλθαν έγκαιρα, παρόλο που ο Σίλτον αγωνίστηκε σε όλα τα ματς των Λιονταριών.