Ο Μάιος στις γλώσσες της Ευρώπης

Συντάκτης:
Εκτυπώστε το άρθρο

«Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει», λέει η παροιμία, αλλά δεν θα σταθούμε σ” αυτό. Ειδικά στην γλώσσα μας, τα ελληνικά, είναι ουκ ολίγες οι παροιμίες και τα γνωμικά που αφορούν τον Μάη. Ας δούμε πως λένε στις διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες λοιπόν, τον μήνα που μας βάζει από την Άνοιξη στο Καλοκαίρι.

Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας στο ημερολόγιο μας. Ετυμολογείται, όπως και όλοι οι υπόλοιποι (στα ελληνικά πάντα) από το λατινικό Maius (mensis), δηλ. μήνας της Μαίας, μιας νύμφης, που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες, τις επτά κόρες του Άτλαντα. Εικάζεται πως το όνομα ταυτίζεται με το λατινικό maior (μέγας), που με τη σειρά του ανάγεται στο ΠΙΕ (πρωτο-ινδοευρωπαϊκό) *magya (αυτή που είναι μεγάλη, σπουδαία).

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες έχουν δανειστεί το όνομα του μήνα από την ρίζα αυτή, κάτι που είναι εμφανές και στον χάρτη που έφτιαξε ο γλωσσολόγος Jakub Marian,  με το κόκκινο χρώμα να το υποδηλώνει.

may-european-languages

Ελάχιστοι είναι αυτοί που διαφοροποιούνται από την λατινική αρχή του Μαΐου, με τους Ουκρανούς και Λευκορώσους να έχουν το tráven’, το οποίο προέρχεται από μια σλαβική λέξη που σημαίνει «γρασίδι». H λέξη έχει την ίδια ρίζα με την κροατική travanj, που όμως στα κροατικά υποδηλώνει τον Απρίλιο ωστόσο. Ο Μάιος στα Κροατικά λέγεται svibanj, που προέρχεται από το δέντρο sviba (κρανιά στα ελληνικά), το οποίο ανθεί τον Μάιο. Στην Λιθουανία τον μήνα τον λένε gegužė, που στην γλώσσα τους είναι το πουλί κούκος.

Οι Τσέχοι χρησιμοποιούν το květen, που ανάγεται στην λέξη květ, που σημαίνει «άνθος, λουλούδι». Κι επειδή δεν είναι μόνο οι Κροάτες που μπερδεύουν λέξεις και μήνες, να αναφέρουμε εδώ πως από την ρίζα αυτή (το květ δηλαδή) οι Πολωνοί και Ουκρανοί δανείζονται τις δικές τους ονομασίες, αλλά για τον Απρίλιο (kwiecień και kvitnya αντίστοιχα).

Το φινλανδικό toukokuu σημαίνει «μήνας της σποράς».

Το ιρλανδικό Bealtaine και το γαελικό Cèitean, προέρχονται από την κελτική γιορτή της Beltane. H λέξη σημαίνει «ζωηρή φωτιά», με τη γιορτή να σηματοδοτεί το ξεκίνημα του καλοκαιριού για τους βοσκούς, που έβγαζαν τα κοπάδια τους στην ύπαιθρο για βοσκή.

 

Πηγή: jakubmarian.com
Κεντρική φώτο: πίνακας του Vincent Van Gogh «Σιτοχώραφο με κυπαρίσσια», 1889

Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Ο Μάιος στις γλώσσες της Ευρώπης"

    Αφήστε το σχόλιο σας


    *