- - https://www.newsville.be -

Ο Αύγουστος στις γλώσσες της Ευρώπης

«Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις», λέει το δημοσιογραφικό κλισέ. Έτσι, με την βοήθεια του γλωσσολόγου και blogger, Jakub Marian, ας ρίξουμε μια ματιά στα λεξιλογικά του ίδιου του Αυγούστου.

Το όνομα «Αύγουστος» είναι λατινικό. Προέρχεται από το ουσιαστικό augustus, όνομα που δόθηκε στον πρώτο Ρωμαίο αυτοκράτορα, τον Οκταβιανό Αύγουστο. Ο αυτοκράτορας γεννήθηκε ως Γάιος Οκτάβιος και ήταν ανιψιός του Ιουλίου Καίσαρα. Κατόπιν ωστόσο, υιοθετήθηκε από τον Καίσαρα, αποκτώντας το όνομα Αύγουστος, που σημαίνει «μαγευτικός».

Στον χάρτη που ακολουθεί, με το κόκκινο χρώμα εμφανίζονται όλες οι ονομασίες που προκύπτουν από το λατινικό augustus:

august-european-languages

Ας δούμε ορισμένες ονομασίες που ξεφεύγουν όμως από την λατινική ρίζα. Το πολωνικό sierpień, το ουκρανικό sérpen’, το τσέχικο srpen, όλα προέρχονται από μια σλαβική λέξη που περιγράφει το δρεπάνι, με άμεση αναφορά στον θερισμό δηλαδή. Ας μην ξεχνάμε πως και στα ελληνικά υπάρχει αντίστοιχη σύνδεση, μιας και η λαϊκή ονομασία του μήνα Ιουλίου είναι Αλωνάρης ενώ του Ιουνίου Θεριστής (τουλάχιστον αυτό είναι το πιο συνηθισμένο). Το ίδιο συμβαίνει και στην Λευκορωσία όπου το žnívjen’ προέρχεται από την λέξη žnívo, που σημαίνει επίσης «θερισμός».

Το κροατικό kolovoz προκύπτει από το kolo (τροχός) + voziti (οδηγώ, μεταφέρω), άμεση αναφορά στην μεταφορά της σποράς. Το λιθουανικό rugpjūtis σημαίνει «συγκομιδή σταριού».

Τέλος, το ιρλανδικό Lúnasa και το γαελικό (σκοτσέζικο) Lùnasdal έχουν πάρει το όνομά τους από τον Lugh, έναν σημαντικό θεό της κελτικής μυθολογίας. Η ομοιότητα της ονομασίας με την λέξη «lune» είναι καθαρά συμπτωματική στην περίπτωση αυτή.

Αφήνοντας λίγο στην άκρη τα ετυμολογικά, ας δούμε κάποια ιστορικά / ημερολογιακά στοιχεία. Όπως είπαμε, ο Αύγουστος ονομάστηκε προς τιμήν του ομώνυμου Ρωμαίου Αυτοκράτορα. Είναι ο δεύτερος μήνας που παίρνει το όνομά του από ιστορικό πρόσωπο, με τον άλλο να είναι ο Ιούλιος, από τον Ιούλιο Καίσαρα. Πριν την ημερολογιακή μεταρρύθμιση -που έκανε ο Ιούλιος Καίσαρας, εξού και το ημερολόγιο ονομάζεται Ιουλιανό- ο Αύγουστος ήταν ο 6ος μήνας του έτους. Γι” αυτό και η ονομασία του ήταν Sextilis. Όταν προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, ο μήνας κράτησε το όνομά του (Sextilis) παρόλο που πλέον είχε γίνει ήδη ο 8ος μήνας.

 

Πηγή: jakubmarian.com  / κεντρική φώτο: Αύγουστος, του Γιάννη Τσαρούχη (λάδι σε ξύλο, 1972).