Κατάθεση σχεδίου νόμου για την ιδιωτικοποίηση των εταιρειών τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων

Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στις αρχές Οκτωβρίου στην πρόσφατη κατάθεση από πλευράς ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο κοινοβούλιο σχεδίου νόμου το οποίο θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το βελγικό κράτος θα μειώσει την συμμετοχή του στα κεφάλαια των υπό κρατικό έλεγχο εταιρειών τηλεπικοινωνιών (Proximus, πρώην Belgacom) και ταχυδρομείων (Bpost). Συγκεκριμένα, το νέο σχέδιο νόμου πρόκειται να τροποποιήσει το παλαιότερο θεσμικό πλαίσιο του 1991, το οποίο διέπει την λειτουργία των δύο εν λόγω υπό κρατικό έλεγχο επιχειρήσεων. Γενικά, ο βελγικός οικονομικός Τύπος υποδέχθηκε με μάλλον θετικά σχόλια την εν θέματι νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης Michel, υπό το σκεπτικό ότι θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού των δύο μεγάλων παρόχων τηλεπικοινωνιακών και ταχυδρομικών υπηρεσιών στο Βέλγιο και του ανοίγματος ευνοϊκότερων προοπτικών για τους ομίλους Proximus και Bpost να διευρύνουν το φάσμα των δραστηριοτήτων τους και να διεθνοποιηθούν. Βεβαίως, κάποιος ορισμένος σκεπτικισμός εκφράστηκε αναφορικά με ζητήματα όπως η σκοπιμότητα ιδιωτικοποίησης δύο μεγάλων επιχειρήσεων που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, οι ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις μίας ιδιωτικοποίησης στους απασχολούμενους, καθώς και στα δημόσια έσοδα, από την άποψη της μείωσης των εισπραττόμενων από το βελγικό δημόσιο των μερισμάτων που διανέμουν ετησίως οι δύο κερδοφόρες εν λόγω επιχειρήσεις.

Το σχέδιο νόμου, εφ’ όσον ψηφιστεί, θα δώσει την εξουσιοδότηση στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Βελγίου να μειώσει, όποτε το αποφασίσει, την συμμετοχή του κράτους στα κεφάλαια των δύο ομίλων, με ένα απλό κυβερνητικό διάταγμα. Ο οικονομικός Τύπος διευκρίνισε ότι το κείμενο του σχεδίου νόμου είχε εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο τον περασμένο Μάιο και κατατεθεί στο κοινοβούλιο στα τέλη του περασμένου Ιουλίου, ωστόσο η δημοσιοποίησή του έλαβε χώρα τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου.

Σημειωτέον ότι το θεσμικό πλαίσιο του 1991 ρυθμίζει επίσης –πέραν των Proximus και Bpost- την λειτουργία των κρατικών επιχειρήσεων των βελγικών σιδηροδρόμων (SNCB, Infrabel και HR-Rail), ωστόσο το εισαχθέν σχέδιο νόμου ασχολείται με την αναμόρφωση της λειτουργίας μόνον των δύο πρώτων (δηλ. των Proximus και Bpost), καθώς αυτές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο και λειτουργούν σε κλάδους οι οποίοι είναι ανοικτοί στο ανταγωνισμό. Οι τρεις βασικοί στόχοι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Michel δια του πρόσφατου σχεδίου νόμου είναι κατ’ αρχάς να αναμορφώσει οργανωτικά τις δύο επιχειρήσεις ώστε να αντεπεξέρχονται καλύτερα στις συνθήκες του διεθνούς ανταγωνισμού, καθώς επίσης και να αλλάξει τον τρόπο διορισμού και λειτουργίας των διοικητικών τους συμβουλίων κατά τρόπον ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στα σημερινά ιδιωτικοοικονομικά δεδομένα (ο σκοπός είναι τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων να ορίζονται από τις γενικές συνελεύσεις των μετόχων, και όχι να διορίζονται κατά πλειοψηφία από το κράτος, όπως γίνεται σήμερα, καθώς επίσης και να εκλέγονται οι πρόεδροι και οι διευθύνοντες σύμβουλοι από τα διοικητικά συμβούλια), και τέλος να θέσει τις θεσμικές βάσεις ώστε να μπορεί το βελγικό δημόσιο, εφ’ όσον το κρίνει χρήσιμο, να μειώσει την συμμετοχή του στις δύο επιχειρήσεις κάτω από το 50%. Το υπό εξέταση σχέδιο νόμου δεν θέτει κατώτατο όριο κρατικής συμμετοχής στις δύο εταιρείες, και υπό αυτήν την έννοια, το βελγικό δημόσιο μπορεί να εκχωρήσει ακόμη και ολόκληρο το ποσοστό συμμετοχής του σε αυτές (χωρίς να διατηρήσει οιασδήποτε μορφής στρατηγικό έλεγχο που θα ξεπερνούσε το ποσοστό συμμετοχής του), με συνέπεια οι δύο επιχειρήσεις να ιδιωτικοποιηθούν εξ ολοκλήρου. Το σχέδιο νόμου θέτει εξάλλου τις προϋποθέσεις μιας ενδεχόμενης ιδιωτικοποίησης, καθώς και τους στρατηγικούς όρους που θα πρέπει να διέπουν μία απόφαση του ομοσπονδιακού κράτους για ιδιωτικοποίηση των δύο εταιρειών. Επίσης, προβλέπεται μεταβατική περίοδος η οποία θα επιτρέψει την ομαλή μετάβαση από το δημόσιο στο ιδιωτικό καθεστώς, στην περίπτωση που αποφασιστεί τελικά η ιδιωτικοποίηση των Proximus και Bpost. Το σχέδιο νόμου θα επιτρέπει στις δύο επιχειρήσεις να δημιουργούν ελεύθερα θυγατρικές, να αποκτούν συμμετοχές σε άλλες εταιρείες, να προσλαμβάνουν υπαλλήλους επί συμβάσει, καθώς και να συνεργάζονται με υπεργολάβους και ελεύθερους επαγγελματίες.

Κατά τον οικονομικό Τύπο, το σχέδιο νόμου έχει ήδη υποβληθεί τόσο στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Conseil d’Etat), όσο και στην Επιτροπή Δημοσίων Επιχειρήσεων (Commission Entreprises Publiques), με το μεν πρώτο να μην διατυπώνει ιδιαίτερες παρατηρήσεις, την δε δεύτερη ωστόσο –στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των ισχυρών βελγικών εργατικών συνδικάτων- να διατυπώνει επιφυλάξεις ως προς την σκοπιμότητα ιδιωτικοποίησης των δύο επιχειρήσεων, από την άποψη ότι παρέχουν κοινωφελείς υπηρεσίες και αποτελούν σημαντικούς θύλακες απασχόλησης. Από την άλλη πλευρά, οι εκπρόσωποι των δύο επιχειρηματικών ομίλων –που μετέχουν επίσης στην ανωτέρω Επιτροπή- έχουν εκφράσει την θέση ότι ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας των Proximus και Bpost θα συμβάλει στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους και στην ενίσχυση της βιωσιμότητάς τους.