Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης, από το Ελληνικό Θέατρο Βελγίου!

Συντάκτης:
Εκτυπώστε το άρθρο

από τον Γιάννη Δήμα
φωτογραφία: Δημήτρης Ναυρίδης/ Newsville.be

Tο FACES βρέθηκε στις πρόβες της τελευταίας παράστασης του Ελληνικού Θεάτρου Βελγίου και σας φέρνει το κλίμα από τα παρασκήνια! Μια ομάδα “δεμένη”, γεμάτη ενέργεια, κέφι και επαγγελματισμό. Λίγο πριν το τελευταίο πέσιμο της αυλαίας του έργου που απογείωσε το κοινό των Βρυξελλών, οι πρωταγωνιστές “στάθηκαν απέναντι” από τους χαρακτήρες τους, μίλησαν για αυτούς αλλά και για τις στιγμές που οι ίδιοι έζησαν μπροστά και πίσω από τα φώτα της σκηνής.

Στέλλα Ανδρουλάκη – “Ιοκάστη”
“Πρεμιέρα, χτυποκάρδι, ο ρόλος που ανυπομονεί να ξεχυθεί στην πραγματική σκηνή, τα φώτα που ανάβουν και το παιχνίδι αρχίζει.”

Δυο λόγια για τη μεγάλη προσπάθεια που έγινε στην προετοιμασία του έργου και κάποιες στιγμές που ξεχωρίσατε στις παραστάσεις.
Έχοντας τον Γιάννη Γαβρά για σκηνοθέτη δεν νομίζω να έχεις άλλη επιλογή από το να δεχτείς ότι η προετοιμασία του έργου θα κοστίσει χρονικά. Αυτή τη φορά, γνωρίζοντας βέβαια και την ιδιαίτερη απαίτηση του ρυθμού του συγκεκριμένου έργου, ξεπεράσαμε κάθε χρονικό προηγούμενο. Ξεκινώντας μ’ ένα γενικό ενθουσιασμό για την επιλογή του “Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης” και τη διανομή των ρόλων, κάποια απρόβλεπτα γεγονότα μας ανάγκασαν στην πορεία σε αλλαγές που αν και μας άγχωσαν καταφέραμε και τις ξεπεράσαμε. Από εκεί και πέρα το παιχνίδι γέμισε προσπάθεια, αδέξιο αυτοσχεδιασμό, πειράγματα, παρατηρήσεις, εκνευρισμό, ξεσπάσματα γέλιου και απογοήτευσης και όλα αυτά κάτω από την υπομονετική αλλά απαιτητική καθοδήγηση του σκηνοθέτη μας. Όταν οι πρόβες πλησιάζουν στο τέλος τους, ανυπομονούμε πια να μοιραστούμε με το κοινό το αποτέλεσμα της δουλειάς μας και να επιβεβαιώσουμε τις προσδοκίες μας. Πρεμιέρα, χτυποκάρδι, ο ρόλος που ανυπομονεί να ξεχυθεί στην πραγματική σκηνή, τα φώτα που ανάβουν και το παιχνίδι αρχίζει. Είμαστε πια εκτεθειμένοι και αυτό μας αρέσει, το κοινό ανταποκρίνεται, γελάει, χειροκροτεί, χαίρεται και αυτό μας απογειώνει, νιώθουμε χαρά και αγάπη. Τέσσερις βραδιές γεμάτες με όλη τη σημασία της λέξης. Το ταξίδι μας ήταν όμορφο και το απολαύσαμε.

Πόσο εύκολο ήταν να μπει η Στέλλα στη θέση της Ιοκάστης; Πως λειτουργεί η αντίστοιχη σημερινή Ελληνίδα μητέρα στην Ελλάδα του 2012 σε σχέση με την ανεύρεση της προσωπικής ευτυχίας;
Καθόλου εύκολο να υποδυθείς μια Θεσσαλονικιά Πάστα Φλώρα. Αναφέρω την τοπική καταγωγή του ρόλου διότι ήταν ένα στοιχείο που με βοήθησε να νιώσω πιο άνετα και πιο υπεύθυνα. Ένα άλλο στοιχείο σύμμαχος του ρόλου ήταν το μητρικό. Δεν χρειάστηκε ιδιαίτερη προσπάθεια για να δω τα θεατρικά μου παιδιά με το πραγματικό μάτι της μητέρας. Η κατ΄εξοχή δυσκολία μου υπήρξε η απόδοση του κυριότερου στοιχείου του ρόλου της Ιοκάστης. Δηλαδή, η αφοπλιστική, σχεδόν υπερρεαλιστική αφέλεια με την οποία ζει και αντιμετωπίζει τη δική της πραγματικότητα. Σε συνδυασμό μάλιστα και με την έκταση του κειμένου, η προσπάθεια ήταν έντονη όπως και η ενέργεια. ΄Οσο για την αντίστοιχη σημερινή Ελληνίδα μητέρα στην Ελλάδα του 2012 δεν μπορεί πια να είναι, όπως η Ιοκάστη, απροσπέλαστη με όλα όσα συμβαίνουν γύρω της. Είναι πολύ δύσκολο να προστατεύεται, όπως εκείνη, από οτιδήποτε θα μπορούσε να διαταράξει την προσωπική της ηρεμία και ευτυχία. Οι ισορροπίες έχουν κλονιστεί, τα γεγονότα ξαφνιάζουν καθημερινά και ταράζουν συνεχώς την πραγματικότητα. Τα καυτά ζητήματα της σημερινής ζωής, η ηθική και κοινωνική κατάπτωση, το αβέβαιο μέλλον των παιδιών της βιώνονται με αγωνία και φόβο. Δεν υπάρχουν πια περιθώρια επίδειξης και η ευτυχία σίγουρα δεν εκπληρώνεταιμέσα από την επιδερμική αντιμετώπιση της ζωής.

Γιώργος Ανδρονίδης – “Ρωμύλος”
“Εχθρός της μεταμέλειας είναι η συνήθεια που έχει βαθιές ρίζες στο ζωικό βασίλειο. Γι’ αυτό η μεταμέλεια δεν είναι για όλους.”

Ο χαρακτήρας – φάντασμα που επιστρέφει για να κλείσει κάποιες υποθέσεις. Λίγα λόγια και σκέψεις για τις δεύτερες ευκαιρίες και τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Ποιος ο ρόλος της μεταμέλειας στο σύγχρονο άνθρωπο;
Όπως και στον Άμλετ, το φάντασμα στο θέατρο εκπροσωπεί μια επιτακτική ανάγκη επιβολής μιας κοινωνικής αρμονίας σε μια ακραία συγκεχυμένη κατάσταση. Στο «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» ο Ρωμύλος-φάντασμα, με κίνητρο, παρ’ όλες τις συζυγικές του απιστίες, την αμέριστη στοργή του για την οικογένειά του, επιχειρεί να εκδιώξει το σφετεριστή Κοσμά από τη διαχείριση του οικογενειακού εργοστασίου και να την αναθέσειστον ευφυή, δυναμικό, ευπροσάρμοστο μετανάστη Γιούρι. Ενώ πετυχαίνει το πρώτο σκέλος του σχεδίου του κεντρισμένος από την αποκάλυψη των αθέμιτων ερωτικών σχέσεων του Κοσμά με τη χήρακαι την κόρη του, η υλοποίηση της επιθυμίας του σχετικά με το Γιούρι λασπώνει με την αποκάλυψη της ομοφυλοφιλίας του τελευταίου και του γιου του. Ο Ρωμύλος, που οι ανδροκρατικές του αξίες ταυτίζουν το εργοστάσιό του με την οικογένειά του βυθίζεται σε βαθιά απογοήτευση όταν διαπιστώνει ότι είναι αδύνατη η συνεννόηση με τη γυναίκα του, με το γιο του … « γιος μου τώρα μεγάλη κουβέντα»… αλλά και με την αγαπημένη κόρη του που φεύγει μ’ ένα μετανάστη. Ο κόσμος που έχει βρει δεν είναι αυτός που άφησε κι’ έτσι ξεχνά το εργοστάσιό του καιγυρίζει απ’ όπου ήρθε. Η μεταμέλεια του Ρωμύλου τον οδηγεί από τη φανταστική ύπαρξη στο μηδέν, στην ανυπαρξία. Ο ρόλος της μεταμέλειας όμως στο σύγχρονο άνθρωπο είναι καθοριστικός. Η μεταμέλεια, με τη σωστή της έννοια ως αλλαγή στρατηγικής, αλλαγή μόνιμης κατεύθυνσης, ύστερα από εναργή διαπίστωση ότι η ακολουθούμενη πορεία είναι λάθος,έχει εξαιρετική σημασία στη σημερινή ζωή όπου οι φυσικές και κοινωνικές μεταβολές επιταχύνονται. Εχθρός της μεταμέλειας είναι η συνήθεια που έχει βαθιές ρίζες στο ζωικό βασίλειο. Γι’ αυτό η μεταμέλεια δεν είναι για όλους.

Αν γυρνούσε η Ελλάδα σαν νέος Ρωμύλος, ποια πιστεύατε πως θα ήταν τα πράγματα που θα προσπαθούσε να διορθώσει;
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ελλάδα θα μπορούσε κυριολεκτικά να γυρίσει σαν νέος Ρωμύλος αλλά ας εκλάβουμε μεταφορικά το ερώτημα απαντώντας σε θεατρική υπερρεαλιστική μορφή: Η νέα Ελλάδα θα πρέπει να εμφυσήσει σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες της την αρχή ότι το ατομικό συμφέρον αλλά και επί μέρους συνολικά συμφέροντα, τοπικά, οικογενειακά, συντεχνιακά, κομματικά, αθλητικά ή θρησκευτικά, πρέπει να συμβαδίζουν με το συμφέρον τουσυνόλου, της πατρίδας, και όχι να το απειλούν,να το αγνοούν και να το εκμηδενίζουν. Με άλλα λόγια να μάθουν ότι αυτό είναι πατριωτισμός και όχι η πατριδοκαπηλία. Αναμφισβήτητα υπήρξαν εποχές όταν αυτό φάνταζε λιγότερο υπερρεαλιστικό από σήμερα. Τόσο το 1821 όσο και το 1940 ανήκουν σ’ αυτή την κατηγορία. Βέβαια η διάρκεια τους ήταν πολύ μικρή αλλά το ότι υπήρξαν δείχνει ότι δεν είναι ουτοπία.

Απόστολος Σαραντίδης – “Γιούρι”
“Ο κόσμος έχει ανάγκη να γελάσει και να χαμογελάσει, και όταν μία παράσταση το καταφέρει αυτό, εγώ προσωπικά τουλάχιστον ξαναφέρνω στο μυαλό μου έναν από τους λόγους όπου έγινα ηθοποιός.”

Ο Γιούρι αποτέλεσε το πρόσωπο “συνδετικό κρίκο” για όλα τα άλλα πρόσωπα στη πλοκή του έργου, με έντονα τα στοιχεία της προσφοράς και της συμμετοχής. Πόσο αυτός ο ρόλος ανταποκρίνεται στον πραγματικό Απόστολο;
Καταρχήν η “προσφορά” και η συμμετοχή ” του Youri δεν ήταν ανιδιοτελή, ο μεγάλος κερδισμένος ήταν αυτός, και τον Στέφανο κέρδισε αλλά και την θέση διευθυντού στο εργοστάσιο, κατά κάποιο τρόπο ο ήρωας (Youri) κινούσε τα νήματα και οδηγούσε τους θεατές στην κάθαρση. Τώρα όσο αφορά αν έχω κοινά με τον ήρωα που καλέστηκα να υποδηθώ, ελπίζω πως όχι! Θέλω να πω πως το θέμα είναιόταν κάθε ένας ηθοποιός ερμηνεύσει έναν ρόλο, η πρόκληση είναι να μην έχει κοινά με τον ήρωα που θα ερμηνεύσει. Θα ήταν τόσο ανούσιο να παίζω τον ίδιο μου τον εαυτό, το στοίχημα είναι να πείσεις πρώτα τον εαυτό σου για κάτι που δεν είσαι και μετά να ταξιδέψεις τους θεατές σε ένα παραμύθι!

Πόσο δύσκολη ήταν η προσαρμογή στον ιδιαίτερο αυτό ρόλο; Ποιες στιγμές θα συγκρατήσεις από τις πρόβες και τις παραστάσεις;
Η προσαρμογή μου στον ρόλο δεν ήταν και τόσο δύσκολη, διότι στο παρελθόν έχω ξαναπαίξει έναν παραπλήσιο ρόλο, αυτό που με δυσκόλεψε ή μάλλον που με ανησυχούσε, ήταν να μην “ξεφύγω”. Τι θέλω να πω; Όταν καλείσαι να παίξεις τέτοιους ρόλους που έχουν “ψωμί” όπως λέμε στο θέατρο, είναι πολύ εύκολο να κάνεις υπερβολές ή να καταφύγεις στις “ευκολίες” που έχουν ως ηθοποιός, αλλά χάρη στην σκηνοθετική εμπειρία του Γιάννη Γαβρά, αφέθηκα και εμπιστεύτηκα τυφλά τις οδηγίες του! Αυτά που κρατάω πέρα από τα δικά μας γέλια (των συντελεστών της παράστασης) κρατάω τα γέλια και τα χαμόγελα των θεατών, ο κόσμος έχει ανάγκη να γελάσει και να χαμογελάσει, και όταν μία παράσταση το καταφέρει αυτό, εγώ προσωπικά τουλάχιστον ξαναφέρνω στο μυαλό μου έναν από τους λόγους όπου έγινα ηθοποιός.

Αναστάσης Ζαχαριάς – “Στέφανος”
“Ίσως να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους γονείς .. να αντιληφθούν πως τα δικά τους«πρέπει» διαφέρουν λίγο από «τα θέλω» των παιδιών τους..”

Το ελληνικό θεατρόφιλο κοινό σε έχει δει να ενσαρκώνεις πολύ διαφορετικούς ρόλους στις προηγούμενες ερμηνείες σου. Δυο λόγια για τη σύγκριση του Στέφανου με παλαιότερους θεατρικούς χαρακτήρες και τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου ρόλου επί σκηνής.
Βασικά το θεατρόφιλο κοινό δεν νομίζω να έχει στο μυαλό του όλους τους πολύ διαφορετικούς ρόλους στις προηγούμενες ερμηνείες (γελάει). Πάντως πραγματικά και στις τέσσερις παραστάσεις είχα την τύχη να υποδυθώ αρκετά ετερόκλιτους μεταξύ τους θεατρικούς χαρακτήρες… Ο φετινός ρόλος χαρακτηρίζεται από μία ελαφρότητα – εκ των πραγμάτων – και οι απαιτήσεις σε σχέση με άλλους ρόλους στις προηγούμενες παραγωγές του Ελληνικού Θεάτρου Βελγίου ήταν σαφώς πιο λίγες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως στην φετινή παραγωγή η φυσική μου παρουσία πάνω στην σκηνή ήταν μόνον 25 λεπτά .. σε σχέση με τις 2 ώρες συνεχούς παρουσίας στο «Μικροαστικό Δίκαιο» πέρυσι… Ήταν ένας ρόλος σχετικά εύκολος με μοναδικό διακύβευμα, νομίζω, να μην βγει προς το κοινό ο Στέφανος ως gay-kitsh caricature και ελπίζω με τις σκηνοθετικές οδηγίες και το όλο στήσιμο καταφέραμε και πετύχαμε αυτό που έπρεπε. Η συγκεκριμένη κωμωδία ήταν κάτι που «κυνηγούσαμε» καιρό. Το κοινό φάνηκε να το επιζητούσε και ευτυχώς μας τίμησε δεόντως με την παρουσία του… και για αυτό το ευχαριστούμε.

Ο Στέφανος μέσα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και τις επιλογές που υποστηρίζει φανερώνει για ακόμα μία φορά ένα κενό επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο γενιές, ακόμα και απέναντι σε μία “ελαστική¨μητέρα όπως η Ιοκάστη. Η ελληνική οικογένεια στην Ελλάδα του σήμερα αποτελεί ένα χώρο αλληλεγγύης και κατανόησης των προβλημάτων και των προσωπικών ανησυχιών ενός νέου όπως ο Στέφανος;
Η ελληνική οικογένεια στην Ελλάδα του σήμερα .. Χμμμμμμ, όπως ακριβώς περιγράφει η ερώτηση!!? Ελπίζω Ναι.. αλλά φοβάμαι πως Όχι. Θαρρώ πως η ελληνική οικογένεια όσο δυνατή και αν δείχνει στην “κατανόηση των προσωπικών ανησυχιών” ενός νέου όπως ο Στέφανος, συνήθως κυριεύεται από συμπλεγματικές προσεγγίσεις και αποτυγχάνει τελικά να αποδειχθεί αλληλέγγυα στην παραδοχή ενός μέλους της ως ομοφυλόφιλου. Βρίσκω την ελληνική κοινωνία.. «συντηρητικά .. αριστερική » και ως εκ τούτου και η ελληνική οικογένεια είναι το ίδιο, με αυτό εννοώ πως παρ’ ότι οι δομές της οικογένειας θέλουν να προβάλουν εαυτούς προοδευτικούς, είναι όσο υποκριτικά ομοφοβικές και συντηρητικές, όσο και η ελληνική κοινωνία. Ίσως να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους γονείς .. να αντιληφθούν πως τα δικά τους«πρέπει» (με βάση τα ηθικά συνταγολογικά μέσα στα οποία έχουν μεγαλώσει οι ίδιοι) διαφέρουν λίγο από «τα θέλω» των παιδιών τους.. Το έργο είναι μοντέρνο και παρά την χιουμοριστική ματιά του συγγραφέα πιστεύω ότι κάποια νοήματα πέρασαν στους Έλληνες που είδαν τις παραστάσεις… (την είδαν και αλλοεθνείς.. γι’ αυτό .. χαχα)

Γιάννης Γαβράς – Σκηνοθέτης
“Μια παράσταση είναι ένα σύνολο πραγμάτων που αν ταιριαχτούν δημιουργούν την βάση για την επιτυχία ενός έργου.”

Μία δυνατή απεικόνιση μιας ποπ και καλτ ελληνικής οικογένειας. Πώς κατορθώσατε να διατηρήσετε στη θεατρική σκηνή, την συνύπαρξη όλων αυτών των προσωπικοτήτων; Ποια ήταν η σκοπιά από την οποία εσείς προσεγγίσατε αυτό το τόσο επιτυχημένο και προβεβλημένο έργο και ποια θεωρείτε πως είναι η προσωπική σας υπογραφή στην σκηνοθεσία του;
Το έργο από μόνο του είναι καλογραμμένο και έχει ρυθμό. Εγώ προσπάθησα να κρατήσω πιο πολύ το ρυθμό του έργου και συγχρόνως να διατηρήσω την ισορροπία ανάμεσα στους ρόλους χωρίς υπερβολές. Εκείνο που εγώ πρόσθεσα είναι οι επεμβάσεις με τα κείμενα του συγγραφέα (πριν από κάθε εικόνα) παιγμένα από την ηθοποιό που σύμφωνα με το κείμενο δημιουργούσε και τον κάθε ρόλο. Όταν είχα δει τον συγγραφέα στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο του είχα πει την ιδέα μου και ήταν σύμφωνος. Το ντεκόρ, τα κουστούμια και τα φώτα συμπλήρωσαν την παρουσίαση του έργου. Μια παράσταση είναι ένα σύνολο πραγμάτων που αν ταιριάξουν δημιουργούν την βάση για την επιτυχία ενός έργου.

Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης, από το Ελληνικό Θέατρο Βελγίου!"

    Αφήστε το σχόλιο σας


    *