Πάνε σχεδόν 70 χρόνια από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μια μακρά περίοδος που άλλαξε την μοίρα όχι μόνο εκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά ολόκληρου του κόσμου γενικότερα και της Ευρώπης ειδικότερα. Αρκετοί από τους ηττημένους δικάστηκαν, κάποιοι –ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο Φύρερ, αυτοκτόνησαν, ακόμα περισσότεροι διέφυγαν σε άλλες, πιο ασφαλείς περιοχές (πχ. Λατινική Αμερική), ολόκληρη η χώρα στιγματίστηκε. Ήταν κι ένας που έκανε τα δικά του. Έπαιξε μπάλα.
Το όνομά του… Bert Trautmann. Σε εμάς ίσως δεν λέει πολλά, ακόμα και σε όσους παρακολουθούν ποδόσφαιρο. Οι φίλαθλοι ωστόσο της Manchester City δεν τον ξεχνούν. Κι ας ήρθε στην ομάδα τους το ’49 εν μέσω αποδοκιμασιών και έντονης αντίδρασης. Με νωπές τις μνήμες του πολέμου, σίγουρα δεν φάνταζε και το πιο λογικό μια βρετανική ομάδα να εντάξει στο δυναμικό της έναν γερμανό αθλητή. Κι όχι έναν τυχαίο Γερμανό. Γιατί ο Bert ήταν Λοχίας της Λουφτβάφε. Και κάτοχος του Σιδηρού Σταυρού.
Ο Βernhard Carl Trautmann λοιπόν, είχε συμμετάσχει στον Β΄ΠΠ σαν αλεξιπτωτιστής σε διάφορα μέτωπα, αρχικά στην κατεχόμενη Πολωνία και την Ρωσία και μετέπειτα στην Γαλλία, την ίδια περίοδο που έγινε η απόβαση της Νορμανδίας.
Όντας επιζών από όλες αυτές τις επιχειρήσεις και τους βομβαρδισμούς και με το σύνταγμά του να έχει αποδεκατιστεί, προσπάθησε να γυρίσει στην γενέτειρα του, την Βρέμη. Κάπου εκεί πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Συμμάχους. Αρχικά κρατήθηκε για λίγο στην Οστάνδη του Βελγίου, πριν σταλεί στην Βρετανία με τη στάμπα του Ναζί για τα περαιτέρω.
Έμεινε κρατούμενος στο Lancashire, κι εκεί ήταν που ξανάρχισε να ασχολείται με το ποδόσφαιρο που τόσο λάτρευε. Αρχικά σαν μέσος, αλλά μετά από έναν τραυματισμό στη μέση κάθισε κάτω από τα γκολπόστ και δεν ξαναβγήκε. Η ομάδα των κρατουμένων έδινε διάφορα παιχνίδια με τοπικές ερασιτεχνικές ομάδες, κι όταν το στρατόπεδο αποφασίστηκε να κλείσει, όλοι οι κρατούμενοι επαναπατρίστηκαν. Να σημειώσουμε ότι στο συγκεκριμένο στρατόπεδο είχαν μεταφερθεί όσοι ήταν αιχμάλωτοι πολέμου χωρίς κάποια επιπλέον κατηγορία να τους βαραίνει. O Bert όμως αρνήθηκε τον επαναπατρισμό. Παρόλο που σαν Γερμανός παρέμενε δακτυλοδεικτούμενος από την βρετανική κοινωνία, αποφάσισε να μείνει εκεί και να αλλάξει σελίδα στην ζωή του.
Αρχικά δούλεψε σε φάρμα, συνεχίζοντας ωστόσο να παίζει ποδόσφαιρο στην τοπική St Helens Town. Οι επιδόσεις του στον μικρό αυτό σύλλογο ήταν τέτοιες, που σύντομα τράβηξε το ενδιαφέρον της Manchester City, που αγωνιζόταν στην Α’ Κατηγορία η οποία και τον απέκτησε. Αυτό σήκωσε θύελλα αντιδράσεων στο Μάντσεστερ αλλά και σε όλη την Αγγλία. Οι κάτοχοι διαρκείας της Σίτυ απειλούσαν να μην ξαναπατήσουν στο γήπεδο, ενώ ο σύλλογος δεχόταν καθημερινώς επικριτικές επιστολές απ’ όλη σχεδόν την χώρα. Οι αντιδράσεις φυσικά ξεκινούσαν λόγω του «ένοχου» παρελθόντος του Bert και τελείωναν στο ότι συν τοις άλλοις θα αντικαθιστούσε τον Frank Swift, τερματοφύλακα-θρύλο της ομάδας του Μάντσεστερ. Ο σύλλογος φυσικά καλωσόρισε τον Bert Trautmann και μάλιστα δια στόματος του τότε αρχηγού της και βετεράνου του πολέμου Eric Westwood, ο οποίος γλαφυρά δήλωσε «στα αποδυτήρια δεν υφίσταται πόλεμος».
Το ’50 η Σίτυ αντιμετώπισε την Φούλαμ στο Λονδίνο. Η Βρετανική πρωτεύουσα είχε πληγεί από τους βομβαρδισμούς της Λουφτβάφε, με αποτέλεσμα το μένος προς το πρόσωπο του Bert να είναι κάτι παραπάνω από έντονο. Ναζί και Kraut (το ξινολάχανο κυριολεκτικά, αλλά όρος που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους Βρετανούς σαν κοροϊδευτική προσφώνηση για τους Γερμανούς εκείνη την εποχή) τον φώναζε το πλήθος, αλλά η εμφάνιση του ήταν τέτοια που στο τέλος του ματς απέσπασε το χειροκρότημα κι από τις δυο πλευρές.
Ο Trautmann έμεινε συνολικά 15 σεζόν στους Πολίτες, παίζοντας σε 545 αγώνες. Αποκορύφωμα της καριέρας του, ο τελικός του FA Cup, το 1956. Η Σίτυ αντιμετώπισε στο Wembley Stadium την Μπέρμιγχαμ. Ενώ το ματς ήταν στο 75ο λεπτό με τους Πολίτες να προηγούνται 3-1, σε μια ριψοκίνδυνη έξοδο στα πόδια του Peter Murphy της Μπέρμιγχαμ, ο Trautmann τραυματίζεται σοβαρά στο κεφάλι. Καθώς τότε δεν επιτρέπονταν ακόμα οι αλλαγές, ο Bert συνεχίζει, κάνοντας μάλιστα μια-δυο καλές επεμβάσεις. Μετά από τρεις μέρες αφόρητων πόνων πήγε στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε πως είχε κάταγμα στον λαιμό!
Το 1997 τιμήθηκε με το μετάλλιο του Τάγματος της Τιμής από την Δημοκρατία της Γερμανίας ενώ το 2004 του απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την προώθηση των Αγγλο-γερμανικών σχέσεων.
Ο Bert Trautmann έφυγε από την ζωή στις 19 Ιουλίου, στα 89 του χρόνια. Μια ζωή γεμάτη. Μια ζωή που ξεκίνησε με δυσκολίες, συνεχίστηκε με πόνο, φρίκη και αμφισβήτηση, και τελείωσε με χαρές και καταξίωση. Είναι ο πρώτος Γερμανός που έπαιξε σε τελικό του FA Cup, καθώς κι ο πρώτος μη βρετανός που αγωνίστηκε σε FA Cup, ενώ έχει και τον άτυπο τίτλο του μοναδικού επαγγελματία ποδοσφαιριστή που του είχε απονεμηθεί ο Σιδηρούς Σταυρός.
Το ποδόσφαιρο, όσο κι αν στις μέρες μας βασιλεύει ο τυφλός οπαδισμός, ενώνει. Και εμπνέει την τέχνη. Ιδιαίτερα τον κινηματογράφο, είτε μεταφέροντας ιστορικά περιστατικά όπως στο Joyeux Noël του Christian Carion (2005) και το Δύο Ημίχρονα στην Κόλαση του Zoltán Fábri (1962), είτε φτάνοντας μέχρι την μυθοπλασία όπως στο πιο γνωστό Η Μεγάλη Απόδραση των Έντεκα, του John Huston (1981).
Η μεγάλη απόδραση του Bert Trautmann δεν έχει μεταφερθεί στο σινεμά ακόμη. Σίγουρα όμως κάποια στιγμή θα γίνει. Ο Γερμανός που άφησε πίσω το ένοχο παρελθόν του, παίρνοντας φυσικά ρίσκα που σήμερα δύσκολα μπορεί καν να σκεφτεί κάποιος, βρίσκοντας την Ιθάκη του στην χώρα του «εχθρού». Ο ίδιος σε μια από τις συνεντεύξεις του είχε πει «ήθελα να αποδείξω στους Βρετανούς πως υπάρχουν και καλοί Γερμανοί».
Traut στα γερμανικά είναι η εμπιστοσύνη. Trautmann, λοιπόν, ένας άνθρωπος που του προσφέρθηκε απλόχερα η εμπιστοσύνη σε δύσκολες στιγμές κι αυτός την ανταπέδωσε με τον καλύτερο τρόπο. Ίσως κάποια πράγματα τελικά να μην είναι τυχαία…
* Ο τίτλος είναι η φημολογούμενη φράση που του είπε ο βρετανός στρατιώτης που τον έπιασε κατά την προσπάθεια του να αποδράσει από το Kleve όπου ήταν αιχμάλωτος, το 1944.
* Στην κεντρική φώτο, ο Trautman μετά το τέλος του τελικού του FA Cup, το 1956, κρατά τον τραυματισμένο του λαιμό, μαζί με τον συμπαίκτη του Bill Leivers και τον βοηθό προπονητή Laurie Barnett.
Δεν υπάρχουν σχόλια για το άρθρο "Hello Fritz, fancy a cup of tea?"