- - https://www.newsville.be -

100 χρόνια πριν, το Βέλγιο προσάρτησε την δεύτερη μικρότερη περιοχή της Ευρώπης

Σύμφωνα με την Συνθήκη των Βερσαλλιών, εκατό χρόνια πριν, το Βέλγιο προσάρτησε όχι μόνο μια περιοχή που υπήρξε παλαιότερα γερμανική επικράτεια, αλλά και της δεύτερης -μετά το Βατικανό- μικρότερης περιοχής της Ευρώπης.

Επιγραμματικά, η Συνθήκη των Βερσαλλιών ήταν μία από τις συμφωνίες που υπέγραψαν οι νικητές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου με τους ηττημένους, ώστε να δοθεί ένα τέλος και επισήμως στις συγκρούσεις. Υπογράφηκε στη ομώνυμη γαλλική πόλη στις 28 Ιουνίου 1919, και οι όροι της αφορούσαν περισσότερες από πενήντα χώρες.

Σημαντικότεροι όροι της Συνθήκης ωστόσο ήταν αυτοί που αφορούσαν την παραχώρηση εδαφών εκ μέρους της μεγάλης ηττημένης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, της Γερμανίας. Και κάπου εδώ είναι που μπαίνει στην ιστορία, η μικρότερη επαρχία της Ευρώπης, το λεγόμενο Ουδέτερο Moresnet.

Το Moresnet δημιουργήθηκε ως συγκυριαρχία το 1816. Αρχικά διοικήθηκε από κοινού, από το Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών και την Πρωσία. Μετά την απόσχιση των νότιων επαρχιών από την Ολλανδία και τον σχηματισμό αυτού που σήμερα είναι το Βέλγιο, το Βέλγιο και η Πρωσία διοίκησαν από κοινού τα 344 εκτάρια γης που αποτελούσαν το έδαφος του Ουδέτερου Moresnet.

Το βορειότερο σημείο της επαρχίας αυτής, είναι το σημείο που σήμερα συναντώνται το Βέλγιο, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, η περιοχή του Vaaslerberg.

Κατά τη διάρκεια του Α “Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία προσάρτησε το Ουδέτερο Moresnet, κάτι που δεν αναγνωρίστηκε από τους Συμμάχους. Η ανακωχή του Νοεμβρίου του 1918 ανάγκασε τη Γερμανία να αποχωρήσει όχι μόνο από το Βέλγιο αλλά και από το Ουδέτερο Moresnet.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1919, υπό τους όρους της συνθήκης των Βερσαλλιών επιβλήθηκαν στη Γερμανία οι κυρώσεις, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου. Στις 10 Ιανουαρίου 1920 η εν λόγω επαρχία προσαρτήθηκε στο Βέλγιο για να γίνει (μέρος) του δήμου Kelmis. Σήμερα, το Kelmis είναι ένας από τους 9 δήμους της ανατολικής επαρχίας της Λιέγης που αποτελούν το έδαφος της γερμανικής κοινότητας του Βελγίου.

Όπως και οι υπόλοιποι γερμανόφωνοι δήμοι του Βελγίου, το Kelmis έχει ειδικές γλωσσικές απαλλαγές για τους γαλλόφωνους κατοίκους. Ωστόσο, η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους γλωσσολόγους και τους μελετητές λόγω μιας άλλης γλώσσας: της Εσπεράντο. Στις αρχές του 20ου αιώνα, πάρθηκαν ορισμένες πρωτοβουλίες στο Ουδέτερο Moresnet προκειμένου για την ίδρυση ενός εσπεραντικού κράτους, ονόματι «Amikejo» (τόπος φιλίας). Το καθεστώς του Ουδέτερου Moresnet ως συγκυριαρχία έληξε στις 10 Ιανουαρίου 1920.

Η ιστορία του Ουδέτερου Moresnet μετά την προσάρτηση, είναι ουσιαστικά η ίδια ιστορία με ολόκληρη της περιοχή που αποσπάστηκε από τη Γερμανία υπό τους όρους της συνθήκης των Βερσαλλιών. Η περιοχή προσαρτήθηκε εκ νέου στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β “Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα καθώς επέστρεψε στο Βέλγιο το 1944. Από το 1973 ο Δήμος Kelmis συμμετέχει στην Κοινότητα Γερμανικών Γλωσσών.

Το Μουσείο Göhtal, ένα μικρό μουσείο στο Neu-Moresnet, περιλαμβάνει εκθέματα του Ουδέτερου Moresnet. 100 χρόνια μετά το τέλος της ύπαρξης του, υπάρχουν ακόμα περίπου 50 με 60 συνοριακοί σταθμοί που όριζαν τα σύνορα του Ουδέτερου Moresnet.

stones_moresnet

Στις 26 Οκτωβρίου 2016, η Catharina Meessen απέμεινε ως ο τελευταίος επιζών πολίτης της πρώην επικράτειας. Με τον θάνατο -τότε- της Alwine Hackens-Paffen, η Meessen, που γεννήθηκε στο Ουδέτερο Moresnet το 1913 ή 1914, μπορεί να έχει περάσει τα 100 αλλά ζει ακόμα στο ίδιο σπίτι, μαζί με την κόρη της, Anne. Η Anne, δήλωσε σε συνέντευξή της πως η μητέρα της δεν μοιράζεται ιστορίες από τα παλιά και αρνείται επίσης να δίνει συνεντεύξεις.